Indringend drama smoort in overdosis psychologie en gebrek aan actie
[Recensie] Wie een psychologische thriller wil lezen kan goed terecht bij Met onbedachte rade van Marie José Verweij. In 273 pagina’s doet dit boek nauwkeurig uit de doeken hoe een psychisch trauma in de kinderjaren ontstaat, hoe het zich nestelt in de puberjaren en verwoestend doorwerkt in het volwassen leven. Eef is de vrouw die dit ondergaat. Ze worstelt met haar schuldgevoel over de dood van haar zusje, tientallen jaren geleden. Het hummeltje stortte te pletter in een Italiaans ravijn. De zevenjarig Eef kreeg de schuld.
Tientallen jaren later probeert ze te achterhalen hoe het ongeval werkelijk gebeurde, waar ze nauwelijks herinneringen aan heeft. Niemand die het nog kan vertellen, want haar vader is overleden en haar moeder is dement. Hoe meer ze roert in haar herinneringen, hoe meer haar traumatische herinneringen haar opbreken. Pagina na pagina volgt de lezer hoe de getroebleerde Eef zich laveloos drinkt, hysterische buien afwisselt met melancholie, zich wentelt in waanideeën en haar baan op het spel zet wegens wisselvallig presteren.
Zielenroerselen van een verscheurde vrouw
Met de psychologie zit het dus wel goed, in dat opzicht is Met onbedachte rade een sterk boek. De balans in het verhaal is echter zoek, want tot vervelens toe is Eef aan het doordraaien. Dat ze een mentaal wrak is weet de lezer wel na tachtig pagina’s. Dat Eef voortdurend haar eigen kwalen benoemt en belicht houdt de boel alleen maar op. De verwachte ontdekkingstocht naar het verleden komt maar niet op gang.
Meer dan Eef is er niet in het verhaal, andere personages zijn vage, gemene of slappe figuren, zoals haar psychiater, haar vriendje, haar vader en haar moeder. Alleen haar nare moeder krijgt een sterk profiel, maar de gemene streken van deze vrouw komen geforceerd over. Zoals de kindertekeningen die ze opzichtig in de prullenbak gooit. Het wemelt van dit soort akelige daden, die ietwat klinisch overkomen door het vluchtige karakter ervan.
De feestgangers blijven anoniem
De onderbelichting van personages is een gemiste kans om het verhaal sterker op te tuigen. Zoals op de verjaardag waar Eef de nodige familie ontmoet. Een enkele oom en tante worden voorgesteld zonder dat ze betekenis krijgen. De meeste feestgangers blijven anoniem, terwijl Verweij ze had kunnen gebruiken om het verhaal van extra lading te voorzien.
Ook hadden ze de monotonie van dit verhaal kunnen voorkomen. Meestal zit Eef thuis te tobben. Als er al eens actie is, gaat die steevast gepaard met haar gepieker. Meer snelheid, een steilere ontwikkeling en meer verrassingen hadden dit verhaal goed gedaan.
Soms lijkt het echter alsof de schrijver wars is van spanning. Zo negeert Eef geruime tijd de doos met spullen van haar moeder, wat raar is omdat ze het verleden graag wil reconstrueren. Dat ze die doos meekreeg op de familieverjaardag, wordt pas halverwege het boek duidelijk. Tijdens de bewuste verjaardag repte de schrijfster er met geen woord over.
Het is jammer dat het sterke thema van een jeugdtrauma net dat stukje tempo en actie mist dat past bij een thriller. Zelfs de vaardige pen van de schrijfster heeft dat niet ten goede gekeerd.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
