"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Mijn boekhandel in Caïro

Vrijdag, 16 december, 2022

Geschreven door: Nadia Wassef
Artikel door: Jolanda Rovers

Hoe een wens uitgroeide tot tien winkels

[Recensie] Toen Nadia Wassef en haar zus Hind tijdens een etentje met vrienden hetzelfde antwoord gaven op de vraag wat hun droomwens was, bleek dat een eigen boekwinkel te zijn. Diezelfde avond nog werden de vijf tafelgenoten zakenpartners. En uiteindelijk gingen Nadia, Hind en vriendin Nihal daadwerkelijk aan de slag. Impulsief, niet gehinderd door veel kennis van zaken of besef van de mogelijke tegenslagen, werd de onderneming opgezet. Mede door de totaal verschillende karaktereigenschappen van deze drie vrouwen werd het project succesvol. Diwan werd ‘geboren’, een moderne boekwinkel was een feit. Eerst een, twee, drie winkels, daarna tot wel tien, dan weer zeven. En allemaal in de stad.

Wassef studeerde Engels en antropologie in Londen en Caïro. Het boek is geschreven nu ze afstand heeft genomen van haar boekwinkels en verhuisd is uit Egypte. Ze woont en werkt op dit moment met haar twee dochters in Londen.

Achtergrondverhalen Egypte
Het verhaal in dit boek speelt zich grotendeels af tussen 2001 en 2017 en is gelaagd door de achtergrondverhalen over Egypte, de patriarchale verhoudingen, de gewoonten en zeden, religie-gerelateerde perikelen, de omgang met het personeel. Ook door de taakverdeling tussen de drie vrouwen, het aanbod van Arabische boeken en Engelstalige en hoe dat tot stand kwam. De intrede van de zogenaamde zelfhulpboeken uit het westen, de adviserende managementboeken die totaal niet toepasbaar waren op de werkelijkheid van alledag in Caïro. Triest (of hilarisch, je mag zelf kiezen) is het verhaal hoe een kookboek van Jamie Oliver ervoor zorgde dat Wassef ontboden werd op het Mogamma-complex, het hoofdkwartier van de Egyptische ambtenarij. Waar ze dan weer niet alleen naar toe kon. Er moest een man mee, in dit geval een jurist, om te praten met de censuurambtenaar. Een vrouw kon maar beter eerbied tonen voor de functie van de ambtenaar en zijn mannelijkheid, maar dan weer niet angstig overkomen, waaruit wellicht de conclusie zou kunnen worden getrokken dat ze zich aan iets schuldig zou hebben gemaakt. Dus deed de jurist namens Nadia het woord om de ambtenaar niet voor het hoofd te stoten.

Obstakels om op te lossen
Dit was ook precies de reden waarom managementboeken geen aansluiting vonden in de culturele context waarin ze gelezen werden. De schrijvers gaven geen van allen handvatten voor hoe om te gaan met bureaucratie, voor het ontbreken van systemen zoals bijvoorbeeld ISBN-nummers voor boeken, of voor de die dag geldende regels bij de douane. Maar ook met hun eigen gezond verstand waren er genoeg obstakels op te lossen. Wat te denken van stelende personeelsleden of klanten die een gelezen boek eenvoudig komen terugbrengen omdat ze het toch niet zo leuk vonden. En dan hebben we het nog niet gehad over het feit dat het hier ging om drie ondernemende vrouwen. Vrouwen!

Schrijven Magazine

Interessante inzichten
Mijn boekhandel in Caïro is een vlot leesbaar boek met, zeker als je (nog) niet helemaal op de hoogte bent van het reilen en zeilen in een land als Egypte, interessante inzichten. De vele gebruikte gezegden en one liners geven je stof tot nadenken, evenals de keuzes die gemaakt worden. De verhouding tussen de drie zakenvrouwen is inspirerend te noemen. Een droomwens die werkelijkheid werd en nog steeds bestaat. Boekhandel Diwan draait door. Weliswaar zonder de twee zusjes, maar met Nihal en twee andere partners.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow