"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Mijn erfenis

Woensdag, 13 mei, 2020

Geschreven door: Philip Staal
Artikel door: Hanneke Arts-Honselaar

Persoonlijke strijd om rechtsherstel voor Joodse oorlogswezen

[Recensie] Mijn erfenis is het uitermate persoonlijke relaas van Philip Staal, zelf Joods oorlogswees. Het boek beschrijft de lange moeizame weg die hij met bewonderingswaardig doorzettingsvermogen is gegaan om rechtsherstel te bewerkstelligen voor Joodse oorlogswezen. Mijn erfenis is een rauw boek waarin de auteur gewetensvol en nauwgezet het hele proces op weg naar de maror-overeenkomst beschrijft.

Maror staat voor ‘Morele Aansprakelijkheid Roof en Rechtsherstel’. Deze overeenkomst heeft betrekking op alle Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog beroofd werden door de Nederlandse overheid, de banken, verzekeraars en effectenhandelaren. Phillip Staal is een van de ondertekenaars van deze overeenkomst met de banken, de Amsterdamse beurs en Joods organisaties. Met deze overeenkomst ontving de Joodse gemeenschap 347 miljoen euro vanuit het oogpunt van rechtsherstel.

Omdat de oorlogswezen in deze overeenkomst niet als belanghebbenden waren opgenomen konden zij geen aanspraak maken op rechtsherstel. Philip Staal beschrijft in Mijn erfenis de lange weg die zij hebben moeten afleggen om een onafhankelijk onderzoek van de grond te krijgen naar het vermogensbeheer van hun erfenissen. Hij deed hiervoor onderzoek in archieven en dossiers en ontdekte dat niet alleen tijdens de oorlog maar ook ná de oorlog miljoenen euro’s die de overlevenden van de Sjoa rechtmatig toekwamen, zijn verdwenen. Niet zelden bleek de weerstand die hij bij zijn onderzoek ontmoette vanuit de Joodse gemeenschap zelf te komen.

Het boek bestaat uit drie delen: Roof, Rechtsherstel en Restitutie. Het eerste deel gaat grotendeels over de jeugd van Philip Staal, deel twee over het naoorlogse rechtsherstel in Nederland en deel drie over de restitutie van de overgebleven Joodse activa, die in 2000 nog steeds aanwezig waren bij de financiële instellingen en de overheid. Het boek eindigt met een persoonlijke noot betreffende de persoonlijke zoektocht van Philip Staal en laat zien wat er gebeurd is met de vermogens van hem en zijn broer en andere oorlogswezen.

Boekenkrant

Verweven in het boek vertelt Philip Staal zijn eigen verhaal en dat van zijn broer. Meestentijds op sobere wijze, af en toe (zeer begrijpelijk) op sterk emotioneel betrokken wijze, maar steeds authentiek en daardoor aangrijpend voor de lezer. Staal brengt met dit boek ook een eerbetoon aan de wezen van de Tweede Wereldoorlog en hun vermoorde ouders.

Staal verwijst in het boek regelmatig naar zijn website, waar alle stukken als bewijsmateriaal bij het boek zijn opgenomen. De website is te vinden op: www.staal.bz

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles