Op zoek naar de mens in het Nederlandse strafrecht
[Recensie] Disa Jironet werkte voor het Joegoslaviëtribunaal en bij mensenrechten-advocaat Liesbeth Zegveld. Sindsdien is ze werkzaam bij het Openbaar Ministerie en nu officier van justitie. Mededogen is geen woord dat je in de rechtzaal verwacht. Daar tellen de feiten, gaat het om het vinden van de waarheid, het aandragen van bewijzen die de verdachte vrijpleiten of als schuldige aanwijzen. Jironet benadert de rechtspraak en de mensen die daarmee te maken krijgen duidelijk ánders, van de menselijke kant. Haar sterke persoonlijke betrokkenheid bij daders is opvallend.
Dit boek Misdaad en mededogen is vol verhalen van mensen die met justitie in aanraking zijn gekomen maar telt eveneens waardevolle gesprekken met andere betrokkenen: rechters, advocaten en nabestaanden. Ook wetenschappelijke inzichten spelen een rol in het betoog van Jironet.
Jironet wil graag inzicht krijgen in het leven van de verdachte en probeert een sfeer te scheppen waarin de verdachte “… zijn attitude loslaat, en zich oprecht opstelt op zitting”, pagina 72. Zij is op zoek naar de mens in en achter de verdachte. In haar boek Misdaad en mededogen beschrijft ze ook historische ontwikkelingen in het strafrecht en de gegroeide aandacht voor slachtoffers en de erkenning van hun leed. Jironet wil dader en slachtoffer “… niet tegenover zetten, met botsende belangen, maar ze allebei met mededogen bejegenen en daar zorgvuldig en op een juiste manier mee omgaan”, pagina 88.
Ze vertelt aangrijpende verhalen over wat mensen is overkomen zoals een vrouw wier vader werd aangereden en overleed. Of de mishandelde vrouw die zich door de reactie van Jironet gekend voelt en haar zelfvertrouwen terugkrijgt.
Jironet pleit voor mededogen als kompas tijdens de rechtszitting en daarin speelt haar religieuze overtuiging een rol. Meerdere malen blijkt – op een bescheiden manier – haar inspiratie vanuit het boeddhisme en de open, zachtmoedige visie op mensen die zij hieraan ontleent. Gevoelens mogen in de rechtspraak hun plaats hebben, is haar overtuiging die zij in dit boek op innemende wijze uitdraagt.
Een prachtig en wijs boek waarvan je hoopt dat het gedachtegoed ingang zal vinden in de hedendaagse rechtspraak.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
