De deltawerken in alle facetten
Wie in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek het trefwoord ‘Deltawerken’ intoetst, krijgt binnen enkele seconden ruim 350 boektitels te zien. Zou het vorige maand verschenen boek Modern Wereldwonder, met als ondertitel Geschiedenis van de Deltawerken aan deze reeks nog wat toe te voegen hebben?
[Recensie] Die vraag stellen blijkt eenvoudiger dan hem te beantwoorden, maar de titel van het eerste hoofdstuk belooft veel: “Een nieuwe kijk op de Deltawerken”. Hierin schrijft de aan Rijkswaterstaat verbonden redacteur Bert Toussaint dat veel van de bestaande literatuur weliswaar waardevol is, maar dat hierin meestal slechts enkele projecten van de Deltawerken aan bod komen, terwijl bijvoorbeeld maatschappelijke en politieke aspecten vaak buiten beschouwing blijven. In de wat rommelige geschreven inleiding, waarbij met name wat meer tijdsaanduidingen helderheid hadden kunnen scheppen, bespreekt Toussaint vervolgens enkele eerder verschenen boeken over de Deltawerken, maar dat gebeurt zo beknopt dat het nut daarvan eigenlijk ontbreekt.
Het boek, geschreven door zes auteurs in totaal, is onderverdeeld in zeven thema’s: veiligheid, innovaties, waterhuishouding en ecologie, ruimtelijke ordening, economische effecten, toerisme en recreatie, en de Deltawerken als icoon van Nederland. Een van de over het algemeen interessante hoofdstukken behandelt de technische uitdagingen die aan dit gigantische waterbouwkundig project verbonden waren. Een voorbeeld was het gebruik van caissons om sluitgaten te dichten. Daar was eerder ervaring mee opgedaan, maar niet op de schaalgrootte die voor de Deltawerken vereist was. In de praktijk bleek dan ook dat de aanpak niet altijd even voortvarend verliep, zoals bij een zijtak van de Westerschelde. “Caissons sloegen lek, zonken op de verkeerde plaats, of sloegen na afzinken en verzwaring alsnog weg,” schrijft Eric Berkers van de TU Eindhoven. Hij wijst erop dat zowel bij de Deltawerken als bij andere waterbouwkundige projecten, zoals de Maerlantkering, in de jaren ‘90 sprake was van tal van kleine of grote innovaties. Bijvoorbeeld op materiaalkundig gebied, met als duidelijk voorbeeld geotextiel, dat dankzij de Deltawerken tot een groot succes uitgroeide.
Ook biedt het boek aandacht aan toekomstige ontwikkelingen, zoals klimaatverandering. Bovendien komt de nieuwe, in 2007 geïnstalleerde Deltacommissie aan bod, die zich niet alleen bezig gaat houden met de afsluiting van de zeegaten in de Zuidwestelijke Delta, maar die ook veiligheidsmaatregelen gaat bedenken voor de bescherming van heel Nederland tegen de zee.
Al met al is het een fraai uitgevoerd boek met veel mooie illustraties, al zou wat meer gedetailleerd kaartmateriaal welkom zijn geweest. En de hoofdtitel van het boek, Modern Wereldwonder, is wel erg algemeen; er zijn wereldwijd vele tientallen lijsten van allerlei soorten wereldwonderen in omloop, wat illustreert hoe relatief de term is. Wat overigens niet betekent dat de Deltawerken geen indrukwekkende stukken techniek van wereldformaat zijn.
—
Eerder verschenen in TW
