"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Muziek in mijn leven

Zondag, 29 januari, 2006

Geschreven door: Geert Franssen
Artikel door: Pieter Wybenga

Wisselvalligheid troef in muziekbundel

Vikram Seth schreef in het nawoord van zijn roman An Equal Music een paar zinnen over de relatie tussen muziek en het (geschreven) woord. Het moeten schrijven over iets ongrijpbaars en onbeschrijflijks als muziek boezemde hem vooraf angst in, het leek hem welhaast een onmogelijke taak. Seth, een groot kenner en liefhebber van muziek, verrichtte lange tijd onderzoek naar zijn onderwerp, praatte eindeloos met musici en zelfs met doven. Het heeft geresulteerd in wellicht het beste proza dat er ooit over muziek verschenen is. Die roman is muziek.

Voor de verhalenbundel Muziek in mijn leven trommelde uitgeverij Prometheus een aantal van haar schrijvers op om ook eens iets moois over muziek te schrijven. Leuk, CD erbij met favoriete muziek van de auteurs. Een prima kerstcadeau en bovendien past het goed bij het thema muziek van de naderende boekenweek, zo moeten ze aan de Herengracht hebben gedacht. Elke muziekfanaat brengt zijn of haar passie graag over op een ander. Dus togen twaalf schrijvers aan de slag. Oscar van den Boogaard geeft het echter halverwege zijn bijdrage al aan: ‘Het spijt mij ten zeerste dat mijn tekst over klassieke muziek-in-mijn-leven-en-werk vertraging oploopt, maar ik merk dat ik er niet over kan schrijven alsof het iets eenvoudigs is.’ Hij hield nog 10 pagina’s vol.

Muziek onttrekt zich aan de taal, en de liefde die mensen ervoor hebben is al even moeilijk vast te leggen in woorden. Seth gaf geen definitie van wat muziek zo mooi maakt, de pagina’s ademden die passie. De vraag van Prometheus om op te schrijven wat er zo mooi aan is, hoe het inspirerend werkt, is Van den Boogaard dan ook met recht zwaar gevallen. Maar die worsteling om dat onbeschrijfelijke in mooie woorden weer te geven overheerst helaas ook bij veel andere bijdrages in Muziek in mijn leven.

Een enkele keer pakt die onmacht nog best aardig uit. Het verhaal ‘Mijn klassiekers’ van Jef Geeraerts – waar overigens geen touw aan vast te knopen is – is hier een aardig voorbeeld van. In een alles behalve vloeiend verlopend verhaal waarin op rap tempo vele van zijn helden en geliefde stukken achter elkaar de revue passeren is tenminste de liefde voor de muziek te proeven. Wellicht juist, omdat de woorden hier volledig ondergeschikt zijn aan die passie voor muziek.

Boekenkrant

Sommige auteurs, zoals Bernlef en Geert van Istendael, omzeilen liever de hete brei en schrijven een stukje over die o zo strenge pianolerares vroeger, hoe de ouders stonden tegenover muziek of welke muziek in hun jeugd de voorkeur had. Weinig bekoorlijk. Wel een mooie bijdrage die in dit rijtje te scharen valt, is ‘Aan de rand van de muziek’, van Ramsey Nasr. Op zeer enerverende en komische wijze neemt hij de lezer mee langs zijn muzikale ontwikkeling.

Absoluut dieptepunt van de bundel vormt Rosita Steenbeeks mechanische beschrijving van de rol die muziek in haar leven heeft gespeeld. Werkelijk zonder het kleinste sprankje bezieling wordt de lezer getrakteerd op Steenbeeks kunstzinnige carrière. Bovendien lijkt het meer die carrière te zijn waarover Steenbeek de lezer wil informeren dan over haar liefde voor muziek.

Wisselvalligheid troef dus in Muziek in mijn leven. Jammer, want daardoor is het bepaald geen groot genot om de totale bundel te lezen, terwijl er wel degelijk aardige bijdrages tussen zitten. De bijgeleverde CD, met daarop een paar favoriete stukken van een aantal van de meewerkende auteurs is gelukkig een aardige bonus. Ook een ratjetoe, maar wel allemaal mooi. Tot besluit een paar wijze woorden van een van de auteurs, Frank Albers: ‘Ach, muziek. Ik heb er geen verstand van, ik kan er alleen maar van houden. Ik lees er wel eens iets over, maar veel dichter bij brengt het mij niet.’


Eerder verschenen op Recensieweb


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.