Misinformatie en arrogantie in Griekse soap
[Recensie] Griekse mythen zijn altijd fascinerend geweest. De menselijkheid van de goden in de mythes blijft aanspreken en inspireren. De hoeveelheid jaloezie en romantische verhoudingen tussen alle goden doet niet onder voor die uit de gemiddelde soap. Hoe de goden creëren liefhebben, jaloers zijn, rouwen en wraak nemen is dan ook de basis voor vele hedendaagse verhalen en kunstwerken. De mythes zijn al vaker herverteld; dit keer door de Engelsman Stephen Fry. Fry is een Engelse komiek, documentairemaker, schrijver, acteur en presentator. Hij is ook bekend door de BBC-documentaire die hij maakte over depressies, waarin hij onthuld te lijden aan een manisch-depressieve stoornis. Fry interviewt in deze documentaire bekende en minder bekende mensen die dezelfde ziekte hebben en vertelt over zijn extreme stemmingen aan de hand van voorbeelden uit zijn eigen leven.
Dit jaar wordt zijn boek Mythos uitgegeven door Thomas Rap. Het boek is een flinke bestseller en laat zien dat Griekse mythologie mensen blijft boeien. Misinformatie en arrogantie waren toen ook al veroorzakers van grootse rampen. Neem bijvoorbeeld het verhaal van verboden geliefden Pyramus en Thisbe (de Griekse Romeo en Julia), waarbij Pyramus zelfmoord pleegt als hij denkt dat Thisbe ook dood is. Dit is zij uiteraard niet en na het vinden van Pyramus dode lichaam pleegt ze ook zelfmoord. Een voorbeeld van de grote arrogantie van de goden vindt plaat wanneer de sater Marsyas claimt dat hij mooiere muziek maakt dan muziekgod Apollo. Na een epische wedstrijd wordt Apollo net tot de winnaar uitgeroepen. In plaats van de verliezer de hand te schudden, vilt Apollo de sater levend. Zelden kennen Griekse mythen dan ook echt een goede afloop.
Op humoreuze wijze neemt Fry de lezer bij de hand en laat hij ze een voor een nieuwe personages ontmoeten uit de gigantische collectie van goden, sterfelijken, Titanen en andere wezens. Dit doet hij op een overzichtelijke manier die leuk is voor zowel iemand die al bekend is met de Griekse mythologie als voor iemand die dit niet is. Hij laat hierbij ook zien hoe de desbetreffende mythe duizenden jaren later nog invloed heeft op schrijvers, kunstenaars en linguïsten. Om van deze linguïstische invloed een paar voorbeelden te geven: Asklepsios, god van de geneeskunst, had een dochter die Hygieia heette. Zij legde zich dan ook toe op het rein houden van een ziek lichaam en inspireerde het woord hygiëne. Een ander voorbeeld is Echo, een riviergeest die door een vloek verplicht was om de laatste twee woorden van ieders zin te herhalen. Dit soort interessante feiten zitten door het hele boek heen en houden het verhaal boeiend. Stephen Fry legt ook diepgaande verbanden tussen de originele Griekse mythe en de Romeinse vertaling van de mythe. Onze planeten en maanden zijn door de Romeinen allemaal naar (oorspronkelijk Griekse) goden vernoemd.
De vertelstijl van Stephen Fry is over het algemeen redelijk serieus, maar af en toe is er een duidelijk te onderscheiden vlaag van Britse humor door de tekst geweven. Dit is wel een fijne afwisseling en maakt de tekst behalve heel interessant ook leuk. Dit boek is echt een aanrader voor iedereen die zich op een lichte manier wil inlezen op iets dat echt een gigantisch groot cultureel erfgoed heeft nagelaten.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
