"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Nevelkinderen

Woensdag, 22 januari, 2020

Geschreven door: Valerie Riedesel
Artikel door: Bert Overbeek

Hoe Anna en haar broers en zusjes Himmlers wraak overleefden


[Signalering] Op 20 juli 1944 pleegde Claus Schenk graaf von Stauffenberg zijn mislukte bomaanslag op Hitler. Omdat Hitler overleefde, mislukte
de staatsgreep die na de aanslag had moeten plaatsvinden. Er volgde een massale arrestatiegolf en voor het einde van het jaar waren vrijwel alle prominente samenzweerders ter dood gebracht.
Eén van hen was Stauffenbergs neef Cäsar Von Hofacker. Dit verhaal is al vaak verteld. Veel minder bekend is de wraak die het naziregime nam op de onschuldige familieleden van de samenzweerders. Eén van hen was Lotte, de weduwe van Von Hofacker, die met vijf minderjarige kinderen was achtergebleven. De twee jongsten werden van hun moeder gescheiden en ondergebracht in een kindertehuis in de Harz. Lotte en haar oudste kinderen werden samen met lotgenoten uit de families Von Stauffenberg en Goerdeler geïnterneerd.

Himmler had hen vermoedelijk als wisselgeld in zijn onderhandelingen
met de geallieerden willen gebruiken. Hun zwerftocht door het door bombardementen geteisterde en door de geallieerden steeds verder ingesloten Duitsland leidde hen via de concentratiekampen Struthof, Buchenwald en Dachau uiteindelijk naar Zuid-Tirol. Daar werden zij in april uit de handen van de SS en de Sicherheitsdienst bevrijd door de Wehrmacht, om vervolgens overgedragen te worden aan de Amerikanen. Zowel de oudste als de jongste dochter van Von Hofacker hield een dagboek bij in deze periode. Op basis van deze manuscripten en andere familiedocumenten heeft Lottes kleindochter Riedesel het verhaal van de zwerftocht opgeschreven.
Omdat ze deze nadrukkelijk plaatst in de context van de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog, krijgt de lezer ook een beeld van de desintegratie van het nationaalsocialistische regime.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Boekenkrant