Openhartig boek over kanker
[Recensie] In oktober 2020 krijgt Hiske Dibbets de diagnose endeldarmkanker. Openhartig vertelt ze over de impact van dit bericht: deze is heftig en emotioneel. Ze zoekt en vindt steun bij mensen en mooi is wat ze vertelt over een vriendin: “We bleven elkaar maar vasthouden. Door haar rustige stem voelde ik me beter. Haar gebruik van het woord ‘we’ troostte me nog het meest” (p. 27).
Dit kleine woordje ‘we’ is een belangrijke indicatie voor wie in z’n omgeving met ernstige ziekte of dood te maken krijgt. ‘We’ drukt verbondenheid uit waarin mensen iets gezamenlijk beleven. Ziekte en dood kan mensen dichter bij elkaar brengen, haalt vaak het mooiste, beste en liefste in mensen naar boven. Kán, maar het hoeft niet altijd zo te zijn. Onbegrip, verschil van karakters en een beleving die geen raakvlakken bij de ander vindt, kan mensen ook uit elkaar drijven.
De vooruitzichten van Hiske’s ziekte zijn aanvankelijk niet zo goed: een chemokuur heeft een louter palliatieve functie en dan zou haar levensverwachting hooguit twee jaar zijn. Een second opinion bevestigt deze diagnose.
Herkenbaar verhaal
Er is veel medeleven en dat doet Hiske goed maar op een dag bereikt dit een punt van verzadiging: “Ik pakte een vuilniszak en gooide alle boeketten weg. De kaartjes deed ik in een doos en zette die boven op een kast’(p. 57).
Dit boek Niet niks laat de lezer voelen hoe diep een mens kan verzinken in sombere gevoelens waarin het leven alle glans en kleur verloren heeft. De tijd die er is, wordt bepaald door het ziekteproces dat lijkt uit te monden in de dood: “ik raakte in de rouw om mijn eigen leven”(p. 68).
Zo wordt ingrijpend duidelijk dat kanker alle zekerheden in een mens onderuit kan halen en dat ons leven uiterst betrekkelijk is: “Kanker rekent af met het idee dat het leven maakbaar is”(p. 79). Dat weten we natuurlijk al veel eerder maar dan is het vaak een weten op veilige afstand. Met een onheilspellende ziekte en voorziene dodelijke afloop, wordt dit weten een pijnlijke ervaring waarin een mens worstelt met z’n tijdelijke bestaan.
De chemokuren zijn ingrijpend en brengen een diep gevoel van ontreddering teweeg. Hiske heeft geen enkele energie en blikt terug op haar leven waarin tal van herinneringen boven komen. Haar ziekteproces verloopt moeizaam tussen momenten van oplevende hoop en teleurstellingen.
Een nieuwe behandeling brengt tegen elke verwachting in het ziekteproces tot stilstand. Er gloort weer hoop op een nieuw begin. Met dit open einde wordt het verhaal van Niet niks besloten. Je bent benieuwd hoe het over een paar jaar zal zijn…
Een menselijk en herkenbaar verhaal voor iedereen die zelf of in z’n omgeving met kanker heeft te maken (en wie wordt daar tegenwoordig níet mee geconfronteerd?).
Hiske Dibbets schreef eerder de verhalenbundel Droomkeuken en de romans De gifmengster en De honger.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
