Een parel leeft
[Recensie] Marijke Rolf (1975) heeft met Oesterparel een intieme novelle geschreven waarin gevoelens als twijfel, schaamte, schuld, liefde, respect de thema’s vormen. Maar het draait allemaal om die ene ‘parel van geluk’.
De 21-jarige studente Robijn de Vries, heeft nooit echt een moeder gehad. Ze is opgevoed door haar vader, een juwelenmaker/juwelier. Haar moeder is haar eigen carrière gevolgd en is kort na de geboorte van Robijn naar Japan vertrokken. De band met haar vader is hecht. Robijn studeert in Amsterdam en heeft daar een relatie met Benjamin van Vlaanderen, student rechten. Op Koningsdag 2016 wordt de relatie beëindigd. Dan gaat op zaterdag 4 juni 2016 de telefoon. De politie heeft Robijns nummer gevonden ‘onder de noemer “in case of emergency” in de telefoon van Benjamin. Benjamin heeft een ongeluk gehad en heeft ernstig hersenletsel. Ze besluit naar het ziekenhuis te gaan. Robijn is erbij als de dokter vertelt dat “de kans op herstel van de cognitieve functies nihil is.”
Emoties
Allerlei gevoelens spelen door haar hoofd. Hoe Benjamin was. Dat hij op Koningsdag zei “dat hij me nodig had, ontelbaar vaak”. En zijn laatste woorden bij hun breuk: “Het ga je goed.” Robijn reflecteert op het verleden, bezoekt zijn appartement, krijgt steun van haar baas Siem, bij wie ze in de tapasbar werkt. Die ziet iets aan haar wat haar nog meer in onzekerheid brengt: “Je hebt die gloed, die speciale gloed.” Robijn blijkt allerlei veranderingen aan haar lichaam te zien en te voelen. Zou het…? Met de trein reist ze naar Leeuwarden waar haar vader woont, heeft met hem indringende gesprekken over haar moeder, leert haar eigen verleden te duiden, komt tot inzicht en neemt een beslissing die beslissend is voor haar toekomst.
Marijke Rolf formuleert precies en weet heden en verleden organisch te verbinden in het verhaal. De novelle bevat ook filosofische uitspraken zoals “een gever dwingt een ander nu eenmaal tot nemen” die je tot reflectie uitdagen. Het gevoelige van het verhaal zie je ook terug in haar taal.
Ontleden gevoelens
Het zijn de details in de tekst die een diepere laag aanbrengen. Zo maakt ze vlak voor Benjamin sterft een foto van zijn vingerafdruk. In het verhaal wordt duidelijk waarom ze dat doet en dat raakt je als lezer. Ook een zin als “Dit is de voicemail van Benjamin van Vlaanderen. Spreek in en ik bel terug” krijgt ineens een heel andere betekenis als je weet dat niet meer zal gebeuren.
Wanneer Robijn in de tapasbar van Siem komt klinkt het lied Día luna, día pena van Manu Chao:
“Hoy me levanto sin razón
Hoy me levanto y no llego
A ninguna destinación”
Vrij vertaald: “Vandaag werd ik wakker zonder reden / vandaag werd ik wakker en bereikte mijn bestemming niet.” Niet zomaar een strofe uit een lied, maar een tekst die essentieel in het verhaal is. Dat geldt ook voor de namen die gebruikt worden. Robijn betekent kracht, energie, moed, liefde, innerlijk vuur. In spirituele zin staat het voor lichtbrenger in de duisternis, die je activeert je eigen geluk te volgen. Ongetwijfeld iets wat vader Co voor zijn dochter wil, maar wat Robijn ook zelf in zich meedraagt. En Benjamin betekent ook ‘zoon van het geluk’ en ook dat past in het verhaal.
Oesterparel
Op de cover staat een afbeelding van het houten kastje met de mintgroene laatjes uit de werkplaats van Co. Het bevat onder meer contraogen, aanbuigogen, hangogen, lakbollen, elementen die gebruikt werden voor bijvoorbeeld een parelsnoer. “Een parel kan altijd. […] Een parel leeft.” De titel van het boek is ook een metafoor voor alles wat met Robijn te maken heeft. In een oester kan een parel gaan groeien als er van buitenaf iets in de schelp komt: zand bijvoorbeeld. Om zichzelf te beschermen maakt de oester dan kleine laagjes parelmoer aan die samen resulteren in een parel. De parel staat ook voor wijsheid, transformatie, rust en vrede en helpt je in balans te komen. En worden parels ook niet ‘tranen van geluk’ genoemd?
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
