"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Ondersteboven

Vrijdag, 18 september, 2020

Geschreven door: Onbekend
Artikel door: Peter van Bavel

Gevuld met realiteit, humor en liefde

‘There is one happiness in life, to love and to be loved’

[Recensie] Wanneer je als recensent al vijf jaar weinig anders kunt, dan op bed liggen, ga je door een mallemolen aan gevoelens, waarin ups en downs zich grillig en onvoorspelbaar aandienen. In die jaren zijn er momenten geweest waarop het geen zin had. Gelukkig heb ik nooit de moed verloren om er het beste van te maken. Maar ik begrijp dat er grenzen zijn.

Ondersteboven toont het verhaal van een moeder, Merel, die ziet dat haar zoon ten onder gaat aan de onontkoombare drukte van gedachten en prikkels van buitenaf. Op 25-jarige leeftijd kiest Davey ervoor om uit het leven te stappen. Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende perspectieven. De cursief weergegeven teksten verhalen over de jaren waarin Davey opgroeide en hoe hij zich staande hield. De andere hoofdstukken gaan over de rouwverwerking van Merel en haar twee andere kinderen, Jesse en Lola.

Het verhaal is gebaseerd op de waargebeurde situatie waarin Astrid van Vugt belandde na de zelfdoding van haar zoon Rogier Hulst. Na vele onderlinge interviews hebben Astrid en Annerieke besloten het verhaal te vertellen aan de hand van een fictief verhaal om het taboe rond zelfdodingen te doorbreken en om troost te bieden aan al die mensen die hun wereld zien instorten, na een soortgelijk drama. Door het geen biografie te laten zijn.

Boekenkrant

Het verhaal is dramatisch en wordt realistisch verteld. Wat ik hiermee probeer uit te leggen is dat het doel van het verhaal niet het serveren van drama is. Het boek is dermate realistisch van toon en woordgebruik dat het je als lezer raakt op de meest gevoelige plek, je (ouder)hart. Nog voordat ik de eerste vijftig pagina’s heb gelezen, rijst de vraag hoe gelukkig mijn eigen kinderen zijn.

‘Stel je eens voor, dat midden in de nacht de politie voor je deur staat met de mededeling dat jouw zoon of dochter zichzelf om het leven heeft gebracht.’

Komen de kinderen met hun problemen en vragen bij je? En zijn dat alle problemen en vragen? Het boek maakt je bewust van het feit dat iedereen uniek is. En ja, dat heb je al honderdduizend keer gehoord. En nu krijgt het woord ‘uniek’ ook unieke betekenis. Iedereen wil gelijke behandeling en iedereen wil maatwerk. De paradox van het huidige leersysteem en de huidige maatschappij. Wat is het beste voor je kind?

Je wordt geacht te werken aan je herstel. En wat is herstel? En is dat een haalbaar doel. Ziek zijn is geen keuze. Wanneer dat wel zo is, zou je gisteren al niet meer ziek zijn.

‘Wanneer jij er daarboven het beste van maakt, doe ik dat hier beneden’

De lange weg die rouwverwerking heet, is grillig en kent voor iedereen een andere lengte en route. En menigeen passeert fasen van ontkenning, woede, angsten en schuldgevoel. Tot het punt waarop je vaststelt dat de zon ook zonder de ander gewoon opkomt, schijnt en ondergaat. En het vooral jammer is dat je dit niet samen hebt kunnen aanschouwen.

Ondersteboven. Ik ben er ondersteboven van. Hoe kom je het onderste te boven?

Er wordt in het verhaal ook een oproep gedaan om zonder oordeel te denken en te handelen.

Onmogelijk om niet te oordelen over dit boek. Een voltooid leven was aangrijpend . Ondersteboven is gevuld met realiteit, humor en liefde. Het ware leven in boekformaat. Koopt u dit jaar één boek. Laat het dan dit zijn. Om meerdere redenen.

Aan het eind van het boek toont Astrid van Vugt in inspirerende bewoordingen haar initiatief om in 2015 de Rogier Hulst Foundation op te richten. Om een plek te creëren voor jongeren om naartoe te gaan wanneer zij het nodig hebben en niet wanneer de afspraak bij de therapeut staat. Door hun talent aan te boren en om te zetten in creatief handelen. En daarnaast een plek te bieden aan alle lotgenoten voor rouwverwerking. Een deel van de aanschafprijs van ieder boek dat Annerieke verkoopt, gaat naar deze Foundation.

Dit boek verscheen op 10 September, World Suicide Prevention Day. De illustratie op de omslag werd gemaakt door Rogier Hulst. Op een maximaal aantal van vijf sterren, wil ik dit boek er zes geven. Een is voor Davey, daarboven.

Eerder verschenen op Perfecte Buren