Op de rand van de stilte

[Recensie] Hoewel we leven in een maatschappij vol communicatiemiddelen die bijna nooit worden afgesloten, ondervindt de moderne mens nog steeds moeilijkheden en misverstanden in eenvoudige gesprekken van mens tot mens. We praten in beelden die voor ons duidelijk zijn, maar vaak onbegrijpelijk voor degene met wie we praten. Wanneer een dichter als Akim A.J. Willems tot deze conclusie komt en besluit deze naar een hoger niveau te tillen – dat wil zeggen, zelden begrepen beelden om te zetten in poëzie – is het resultaat een bundel ongetitelde gedichten zoals die in Op de rand van het zwijgen.

Klein museum
Voor de argeloze lezer is het beginnen van het lezen van deze bundel als het betreden van een klein museum. Er zijn slechts drie zalen, de afdelingen waarin Op de rand van het zwijgen is verdeeld. In elke zaal treft de lezer op een bijna surrealistische manier geschilderde beelden aan van situaties uit het dagelijks leven. Vreemde beelden lijkt het, maar stuk voor stuk zo herkenbaar.

Natuurlijk helpt ook de beknopte stijl die de auteur hanteert om meer betekenis te geven aan de titel van dit prachtige meesterwerk dat zich moeiteloos kan meten met werk van andere, reeds beroemde Vlaamse dichters. In feite hebben we misschien wel het begin van een poëtisch tijdperk in handen. Niet veel dichters hebben de moed om bij hun debuut hun eigen, zeer persoonlijke stijl te tonen. Willems wel. En hij toont niet alleen zijn eigenheid, hij laat zijn gedichten ook samensmelten met een zelden gezien begrip van spraak als intermenselijk fenomeen.

Taalkundige finesses
Het zou werkelijk een grote fout zijn dit boek niet te lezen en te kopen, alleen omdat het in een minderheidstaal – het Nederlands – is geschreven. De toekomst zal grote vertalers nodig hebben om dit boek over de taalgrenzen heen te krijgen. Maar deze vertalers zullen opstaan, en zij zullen zich overgeven aan alle taalkundige finesses die hier worden weergegeven.