Levensverhaal van een 80-jarige activiste
[Recensie] Het is een wens van mij, mijn levensverhaal op papier te zetten. Maar het komt er maar niet van. Heleen van Gelder – actief lid van de protestantse Paaskerk in Baarn – is het wel gelukt om een moreel testament te schrijven. Zij schreef: Op onze toekomst! – een oproep tot verbinding over generaties heen.
Heleen noemt zichzelf in dit boek ‘Old lady’. Die mooie titel mag je wel gebruiken als je tachtig bent. En deze Old Lady gaat in gesprek met een zielsverwant, een twintiger. Het zou een kleinkind kunnen zijn. Hij wordt: ‘Futurum’ genoemd. Het is eigenlijk geen dialoog, want Old Lady is zelf aan het woord. Futurum luistert, hoop ik dan maar. En dat zal vast wel, want Old Lady heeft veel te vertellen, over haar leven en de zin daarvan. Filosofische beschouwingen – Heleen is filosoof- wisselen maatschappelijke ontwikkelingen af. Wat wil je, de schrijfster is zeer geëngageerd en weet boeiend te vertellen over allerlei historische politieke gebeurtenissen. En over wat haar persoonlijk is overkomen.
Het boek leest als een soort roman. Het is een portret van een vrouw die het leven tot in alle facetten intens liefheeft, maar er ook aan lijdt om al het onrecht wat er is. Zeer persoonlijke ervaringen zijn gecombineerd met politieke gebeurtenissen. En Futurum zal vast een en al oor zijn bij al deze ontboezemingen. Alles komt langs: liefdesaffaires, de protesten tegen de oorlog in Vietnam, de Indonesietijd, de dood van geliefden, maar ook Nietzsche, Levinas en Descartes. En veel meer.
Ik voel bij het lezen dat onder al die betrokkenheid en die kennis een warme onderstroom zit, een spiritualiteit voorbij dogma en kerk, voorbij het rationele: die van het mysterie, van de verwondering. Die spiritualiteit is verbonden met de figuur van Jezus. Het ontroerde mij wat Heleen hier schrijft: “Jezus werd voor mij een gids naar ‘Hij die zal zijn’. De verbinding tussen Jezus en mij voelde ik plotseling in de verlatenheid, die Jezus –aan het kruis genageld- uitschreeuwt. Zo heb ik Jezus als mens teruggekregen […]. Hierdoor is voor mij de weg vrijgekomen naar God, die ik weliswaar niet kan benaderen, maar die het fundament is van mijn ziel.” Vanuit dat diepe geloof is Old Lady activiste geworden. Doen wat je hand vindt om te doen, want de aarde gaat er anders aan. Het voortbestaan van de aarde is in het geding. Dat is haar vraag: wat laat ik Futurum na?
De reflecties van Old Lady zijn raak, spannend, boeiend om te lezen. Wat maakt een mens van tachtig veel mee. Allemachtig! En wat heeft die coronatijd naast veel ellende iets moois opgeleverd, dit moreel testament.
Misschien komt er nog eens een bijlage bij dit boek met de reacties van Futurum. Want ik ben nieuwsgierig naar wat hij/zij van al deze bespiegelingen vindt. Slaat de schrijfster met haar testament een brug naar deze twintiger? Ik hoop het. Ik reken er op, want dit persoonlijke testament lezen is een belevenis. Omdat het over het leven gaat.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
