"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Open water

Dinsdag, 14 december, 2021

Geschreven door: Caleb Azumah Nelson
Artikel door: Saskia Imbert

Schrijnend liefdesverhaal

“De hunkering om jou te zijn doet pijn, maar je bent bang voor wat jou zijn betekent.”

[Recensie] Caleb Azumah Nelson, Brits-Ghanese auteur en fotograaf, heeft met Open water een prachtig en aangrijpend debuut geschreven. De vertelstijl, vanuit het jij-perspectief, is best apart. De naam van het hoofdpersonage wordt nergens vernoemd. De auteur praat als het ware tegen hem, spreekt hem aan met ‘jij’. Het was even wennen, maar ik voelde me als lezer zeer betrokken bij het verhaal. Een verhaal over een Zwarte man, over hoe zijn leven wordt beheerst door een gevoel van onderdrukking en angst. Maar ook een intens mooi verhaal over liefde. Moeilijk in woorden te vatten, maar ik probeer het toch. 😉

Twee Zwarte mensen ontmoeten elkaar op een feestje in een pub in Zuidoost-Londen. Er is meteen een bijzondere connectie tussen hen. Hij is fotograaf, zij danseres. Ze spreken nadien nog af, om samen rond een project te werken. Het blijkt dat ze elkaar in die korte tussentijd gemist hebben. Er ontstaat een intense band, waarin de grens tussen vriendschap, verliefdheid en een echte relatie zeer broos is. De verbintenis tussen hen is zo mooi, zo teder. Dingen die niet gezegd worden, maar wel gevoeld worden. Een gevoel van herkenning en veiligheid. Maar hij heeft het moeilijk om zich kwetsbaar op te stellen. Na een traumatische ervaring sluit hij haar steeds meer buiten. Kan hij eerlijk zijn? Kan hij zichzelf zijn? Wie is hij écht?

“Je spant een draadje naar haar. Nee, dat draadje was er al, is er altijd, zal er altijd zijn, maar je probeert het sterker te maken, krachtiger.”

Kookboeken Nieuws

Open water is een verhaal over Zwarte mensen die zich niet vrij voelen, die geen plek hebben die ze thuis kunnen noemen. Over hoe littekens (letterlijk en figuurlijk), onderdrukking en trauma’s hen een minderwaardig gevoel geven, hoe ze steeds een sluimerende angst ervaren.

“Soms vergeet je dat jou zijn betekent dat je ongezien bent en niet gehoord wordt, of dat je wordt gezien en gehoord op de manier waar je niet om hebt gevraagd. Soms vergeet je dat jou zijn betekent dat je een Zwart lichaam bent, en niet veel meer dan dat.”

Caleb Azumah Nelson heeft een zeer poëtische schrijfstijl. Hoewel dit een dun boekje is, heb ik er lang over gedaan om het uit te lezen. Stukjes herlezen, fragmenten noteren, mooie woorden op me laten inwerken. Het verhaal en de schrijfstijl zijn zo gevoelvol dat je er echt wel de nodige tijd voor moet nemen.

Open water is een erg kwetsbaar verhaal. Hoe is het om met een Zwarte huidskleur te leven? Waarom worden zij vaak geviseerd en hoe voelt dat voor hen? Het zet zeker aan tot nadenken… hoe zien en beoordelen wij andere mensen? Huidskleur, geloof, afkomst,… maar wie is de échte mens?

“Het is één ding om bekeken te worden, een ander om gezien te worden.”

Open water is ook een verhaal over kunst. Hoe muziek, films, kunstwerken bepaalde emoties kunnen oproepen, hoe dit voor verbintenis en herkenning kan zorgen. Door bepaalde songs voelt de hoofdpersoon zich eindelijk begrepen, kan hij zich identificeren met de tekst en het ritme. De muziek raakt hem tot in zijn ziel… En dan ga ik natuurlijk op zoek naar de artiesten die worden vermeld. Het is echt wel een meerwaarde om hier aandacht aan te besteden. Het kunstwerk The house of my father van Donald Rodney wordt zo mooi verwerkt in een boekfragment. Maar ik ontdekte ook de muziek van Jonwayne, Isaiah Rashad, Solange,… en bij het beluisteren voel je inderdaad dat stukje ‘soul’ dat knap bij het hoofdpersonage past. Alsof je heel even een kleine glimp opvangt van wat er onder die Zwarte huid écht leeft.

Ook is dit een verhaal over taal… over gedachten waar je de juiste woorden nooit voor kan vinden. Zo schiet taal nu ook tekort om te verwoorden hoe een intense ervaring Open water voor mij was. Absoluut 4,5 sterren voor dit debuut.

“Je had geen thuis toen je op deze wereld kwam, maar nu ben je thuis. Nu ben je thuis.”

Eerder verschenen op Perfecte Buren