Teruggetrokken betrokkenheid
[Recensie] Wie graag alleen is, moet zich steeds verantwoorden. De einzelgänger wordt ervan beticht zich van de wereld af te sluiten, of men vermoedt dat hij met depressie of een sociale stoornis kampt.
Voor kloosterling en kluizenaar Thomas Merton (1915-1968) gold niets van dat alles. Hoewel hij inderdaad ‘verstilling’ zocht, was niets werelds hem vreemd. Hij had contact met spirituele leiders en wereldverbeteraars als folkzangeres Joan Baez en de boeddhistische banneling Thich Nhat Hanh. Regelmatig vroeg hij toestemming aan zijn abt om op reis te mogen gaan.
In Overdenkingen in eenzaamheid doet Merton verslag van overpeinzingen over het contemplatieve leven. Het werk werd in 1953 en 1954 in isolement geschreven, maar verschijnt nu voor het eerst in de Nederlandse vertaling.
De kloosterling drukt zijn lezers op het hart dat zijn notities niet subjectief zijn of autobiografisch. “Ze zijn helemaal niet bedoeld als een relaas van geestelijke belevenissen.” Als monnik leid je geen idyllisch bestaan gevuld met extatische visioenen: wat Merton betreft “waren er helemaal geen belevenissen om over te schrijven, en als die er wel zouden zijn geweest, dan zouden ze in geen geval aan het papier toevertrouwd zijn.”
Merton toont dat individualiteit een fundamentele waarde is. De mens beschikt over een ‘innerlijke vrijheid’ om zich te verzetten tegen totalitaire regimes, die hem tot een schakeltje in een alomvattend systeem maken. “Een samenleving die die naam waardig is, moet bestaan uit personen en niet uit nummers of mechanische eenheden.”
In eenzaamheid ligt de sleutel tot verbintenis en een schild tegen de mens als zijn eigen grootste vijand.
—
Eerder verschenen in Volzin
Bazarow Populaire Fictie
Bazarow Literatuur & Non-fictie
Bazarow Kinderboeken