Wisselende kwaliteit wordt door mannenhumor niet beter
[Recensie] Het idee was aardig. Men neme een gisse jongen met een creatief beroep, laten we zeggen commercialregisseur. Er overkomt hem iets dramatisch, bijvoorbeeld rolstoelafhankelijkheid. Als invalide wil hij dood dus koopt hij, stel, een pistool om zichzelf om te leggen. Onverwachte wending: hij doet iets edelmoedigs en dat voelt verdraaid retegoed, dus gaat hij het goede doen met zijn smoking gun.
Voor een streamingdienst-inkoper kan dit idee filmisch een natte droom zijn – verlevendigd wellicht met special effects, bloedspuitende wonden, rolstoelachtervolgingen. Maar in boekvorm, gewoon lezend, beklijft het helaas niet. Dat komt vooral door het verhaal, dat een te geconstrueerde indruk maakt. De gebeurtenissen zijn allemaal eerst te vaag, dan ongeloofwaardig en in totaal een beetje te vergezocht.
Protagonist Luuk is de man in de rolstoel die het goede gaat doen: “Do the right thing.” Hij bezit een sterk geheugen voor filmscénes met dit soort gevleugelde citaten. Denk Dirty Harry: “Go ahead, make my day…” Zijn plan voor zelfmoord met zijn speciaal aangeschafte vintage Colt wisselt hij in voor een plan voor een wraakactie. Op dat magere gegeven, en een heleboel laagvliegende ongein, draait het boek.
Ongein? Die kan een goed effect hebben op een verhaal. Edoch, hier moet de lezer het doen met mannenhumor. Dat gaat zo:
“Ik sloeg mijn arm om mijn dochter. ‘Dat is de geur waarin je je laatste levensjaren mag slijten. Het goede nieuws is dat je reukvermogen met de jaren minder wordt. Zo heb elke Johan Cruijff z’n Johan Cruijff.'”
Of:
“Eerst whisky sippen en dan champagne slempen, dat is als eerst tandenpoetsen en dan norit kauwen, maar ondanks de pulserende dreun in mijn hoofd word ik verrassend blij wakker. Ik voelde me als de ochtend na m’n ontmaagding: boordevol leven. Dat was trouwens niet omdat die wip kans zou maken op een Hot d’Or…”
Enzovoort.
Dan de suspense, ook wel spanningsboog genoemd, die de lezer moet aansporen hongerig de bladzijden om te slaan. Voor dat effect is waarschijnlijk Fako in de verhaallijn geschoven, het maatje van Luuk. Fako’s echte identiteit wordt niet onthuld, wel lezen we dat hij deelneemt aan een groepssessie in het ‘Centre for Awakening’, waar men op zoek gaat naar het innerlijke zelf. Sneaky wint Fako eerst het vertrouwen van groepslid Lies, leent haar telefoon en kopieert ’s avonds in zijn werkkamer haar gegevens en foto’s. Welk snood masterplan bezielt zijn doortrapte brein? Die ontknoping blijft te lang uit om prikkelend te zijn. Tip: doorbladeren. Tegen het einde van het boek komt de clou.
Laag vliegen de helden heeft potentie. De menselijke ontmoetingen zijn levendig neergezet, de fascinatie van Luuk voor de Colt is lucide. Aleen het verhaal is te veel los zand. De thema’s kunnen beter worden uitgewerkt, zo is de tegenstelling gehandicapt/gezond al dramatisch genoeg om een aangrijpende kern in het verhaal voort te brengen. Empathie opwekken voor de rolstoeler moet ook niet moeilijk zijn. Die emoties komen er niet uit. Bouman kan schrijven – doe dat in een volgend boek en make my day.
—
Ook verschenen op Nico’s recensies en Tiktok
