Natuur als weerspiegeling van je innerlijk
[Recensie] Wie lijdt aan een depressie of een burn-out heeft, krijgt meestal het advies om er op uit te gaan: dagelijks een flinke wandeling maken en buitenlucht inhaleren. Het zijn in die grotere, vrije ruimte werkt helend en schept ruimte in onze geest. Buiten zijn, soms in weer en wind, doet een mens nu eenmaal goed; je komt altijd anders thuis dan dat je bent weggegaan. Buiten zijn kan de situatie waarin je leeft niet veranderen maar wel je beleving daarvan positief beïnvloeden en daarom heeft het wel betekenis.
Ruben Smit wordt in maart 2019 getroffen door een algehele uitval die hem een half jaar aan bed gekluisterd houdt. Hij heeft ernstige migraine aanvallen, ziet wazig, heeft moeite met licht en geluid, kan moeilijk praten, heeft last van oorsuizingen en duizelingen en voelt zijn ledematen tintelen. Wanneer het ergste voorbij is, besluit hij om elke dag een uur te gaan wandelen.
Daaruit ontstaat dit boek want fotografie is zijn vak. Het is geen bedrijfsmatig boek maar een zeer persoonlijk boek geworden zoals de titel al aangeeft en zoals ook blijkt uit het feit dat Ruben het boek aan zijn moeder heeft opgedragen. Ruben stelt zich in de begeleidende teksten klein en kwetsbaar op en betrekt datgene wat hij ziet op zichzelf. Zo vindt hij vanuit ervaringen in de natuur een weg naar herstel en komt hij dichter bij zichzelf. Hij vindt de essentie van het menselijk bestaan terug en de lezer/kijker mag dat proces met hem meemaken.
Perspectief zonder horizon is dan ook niet een gewoon fotoboek over natuur, het is vooral een reflectief boek met persoonlijke gedachten waarin Ruben Smit op zoek is naar zichzelf. De natuur die hij ontmoet, is over het algemeen niet spectaculair: we komen geen indrukwekkende landschappen tegen, geen schitterende macro opnamen van bloemen of prachtige close-ups van dieren. Perspectief zonder horizon is geen ‘mooie natuur’ fotoboek want het zijn juist gewone natuurlijke elementen waar de meeste mensen én fotografen aan voorbij gaan, misschien soms hun neus wel voor ophalen omdat het geen onderwerpen zijn die de moeite waard lijken.
Ruben Smit ontdekt in het gewone juist het bijzondere, zijn oog valt als herboren op de schoonheid van eenvoud in de natuur, wat zich onder zijn voeten bevindt, wat dicht bij huis is, wat alledaags en weinig boeiend lijkt, dát treft hem. Het is een ontdekkingstocht in de natuur maar ook een verkenning van zijn eigen innerlijk. Steeds houdt de natuur heeft een spiegel voor waaruit persoonlijke overwegingen ontstaan. Hij leert opnieuw ontvankelijk te zijn en gaat met nieuwe ogen zien, met ontvankelijke zintuigen die alles in zich opnemen. Zo wordt het gewone tot een boeiende ontdekkingstocht waar dit bijzondere boek het fraaie – want het is wel vakwerk natuurlijk wat hier wordt gepresenteerd – resultaat van is.
Zo schuilt er voor wie er aandacht voor heeft, onverwachte schoonheid in het alledaagse. Ruben Smit laat degene die dit grote boek in handen houdt, delen in wat hij zelf heeft ervaren in zijn zoektocht naar licht en leven. Zo wordt het lezen en kijken van dit boek een boeiende tocht die niet vrijblijvend is en kan dit boek troost uitstralen aan wie zich in het proces van Ruben Smit herkent. Velen maken immers een vergelijkbare depressie of burn-out mee. Dit boek kan hen inspireren om zelf ook op pad te gaan en een vergelijkbare zoektocht te beginnen.
Ontroerend zijn de woorden waarmee Ruben Smit zijn fotografische en innerlijke tocht besluit: “Opeens is ze daar. Onverwacht maar ook weer niet. Het nieuwe licht, helder, scherp en onmiskenbaar lente. Vol goede moed kijk in recht in haar gelaat. Mijn ogen tranen, niet van verdriet. Ik voel een toekomst gloren aan de horizon” (p. 139).
Ruben Smit is ecoloog, fotograaf en filmmaker. Hij studeerde bosbouw aan de universiteit van Wageningen en was daar een aantal jaren docent. Vanaf 2003 ging hij zich toeleggen op fotografie en film. Zijn werk verscheen in National Geographic. Hij debuteerde in 2013 met de natuurfilm De Nieuwe Wildernis, over de Oostvaarders plassen, en maakte in 2018 de film Wad. Hij won diverse prijzen, verscheen in tv programma’s.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
