"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Pierre Bourdieu

Dinsdag, 6 augustus, 2019

Geschreven door: Eduard Louis
Artikel door: Leonard van 't Hul

Weerspannigheid als Erfenis

[Signalering] Het boekje Pierre Bourdieu. Weerspannigheid als erfenis is uitgebracht voor liefhebbers van Bourdieus oeuvre en Franse essayistiek. Onder redactie van de 26-jarige Franse schrijver Édouard Louis geven zeven auteurs inzicht in het blijvende belang die Bourdieus artikelen en boeken voor hen heeft. Dat belang is niet zozeer academisch, als wel existentieel. Bourdieu lezen liet geen van hen onberoerd: de grootmeester van de gekanaliseerde woede en verontwaardiging raakte allen op een diep emotioneel niveau.

Drijvende kracht achter de bundel is Édouard Louis, wiens levensloop interessante parallellen vertoont met dat van Pierre Bourdieu. Ook Louis werkte zich via de École Normale Supérieure op uit een armoedig arbeidersmilieu, ook Louis kreeg toegang tot de hogere culturele echelons, en ook Louis thematiseert de persoonlijke frustraties over de grote culturele, politieke en sociale ongelijkheid van de Franse samenleving (met titels als Tijd van Woede en Geschiedenis van Geweld). Hoewel niet elke auteur instemt met Louis’ stelling dat Bourdieus woede in “elke regel, elke zin, elke paragraaf” aanwezig is, wordt op zijn minst duidelijk dat Bourdieus werk omgeven wordt door woede en weerstand.

De bijdrage van historica Arlette Farge over het boek De mannelijke overheersing uit 1998 is hier exemplarisch: Bourdieu joeg daarin feministisch Frankrijk tegen zich in het harnas, door zich op hun terrein te begeven zonder enige substantiële verwijzing naar de toch uitgebreide feministische literatuur.

Pierre Bourdieu. Weerspannigheid als erfenis lijkt vooral bedoeld als bijdrage aan het hedendaagse Franse publieke debat over de groeiende kansenongelijkheid. In de Nederlandse context kan het boekje de sociologen eraan herinneren dat analytische scherpte en emotioneel engagement elkaar niet hoeven uit te sluiten.

Hereditas Nexus

Eerder verschenen in Sociologie Magazine