Voor liefhebbers van Mondriaan een must
[Recensie] Het eerste dat opvalt aan dit boek is het gewicht. Meer dan 1,3 kilo boek in een prachtige uitvoering. Op de lange rode snijkant van het boek lijken teksten te staan maar die zijn niet goed leesbaar. Pas als je in het boek gaat bladeren zie je aan de zijkant van de pagina de rode streep met de leesbare tekst. Het boek is zeer rijk geïllustreerd. Niet alleen met de schilderijen van Piet Mondriaan maar ook met heel veel foto’s en plattegronden. De schrijver van het boek, Hans Janssen, is de conservator van het Gemeentemuseum in Den Haag en misschien wel de allergrootste bewonderaar van Mondriaan, alhoewel de werken van de schilder zich altijd in een grote belangstelling mogen verheugen. Hij is niet voor niets één van de belangrijkste kunstenaars van de twintigste eeuw.
Wat Janssen in deze biografie doet is niet alleen het levensverhaal van een schilder vastleggen maar ook het leven en werk van Mondriaan met elkaar verbinden. Of, zoals hij zelf in zijn voorwoord zegt:
“Om schilderijen beter te begrijpen zijn ook de wandelgangen van de maker, in de wereld waarin zijn werk tot stand kwam, van groot belang; om de schilderijen van Mondriaan beter te kunnen waarderen zijn de omstandigheden waaronder ze ontstonden van betekenis.”
De auteur heeft zichzelf veel vrijheid gegeven bij het schrijven van deze biografie. Dat noemt men de methode “vie romancée”. Dat wil niets anders zeggen dan dat hij zijn eigen fantasie heeft gebruikt bij het vastleggen van gebeurtenissen omdat de werkelijkheid niet te achterhalen is. Maar Janssen heeft zo’n diepgaande studie gemaakt van Mondriaan en heeft de beschikking gehad over een enorme hoeveelheid bronnen dat die “vie romancée” waarschijnlijk heel dicht bij de werkelijkheid komt. De kunstenaar Piet Mondriaan wordt in dit boek als een bijzonder mens neergezet. Zijn gedachtenspinsels zijn niet altijd even makkelijk te volgen en soms moet je zijn woorden, vastgelegd in onder andere brieven, meerdere keren lezen om te begrijpen wat hij wil zeggen.
Niettemin leest het boek vlot weg en blijkt het leven van de kunstenaar boeiend en bijzonder te zijn geweest. De auteur weet de sfeer uit het leven van Mondriaan uitstekend te beschrijven en de lezer krijgt daadwerkelijk een beter inzicht in de schilderijen van deze grootmeester van het modernisme.
Ongetwijfeld zijn de jeugd en opvoeding van Mondriaan van grote invloed geweest op wie hij later geworden is. Een vrije geest die zich weinig aantrok van ‘hoe het hoorde’. Een man die gek was van jazz en boogiewoogie en heel vrije opvattingen had over de liefde en het huwelijk. Een man die veel vrouwen kende en veel liefdesaffaires had. Dat alles bij elkaar maakte hem tot de kunstenaar die hij was en de wijze waarop Hans Janssen het leven van Mondriaan heeft vastgelegd en gedocumenteerd maakt dat het boek van begin tot eind blijft boeien.
Voor bewonderaars van Mondriaan maar ook voor liefhebbers van biografieën is dit boek een must.
—
Eerder verschenen op Hebban.nl
