Sterke start van drieluik
[Recensie] De cover pakte mij direct. Het is mij niet direct geheel duidelijk wat het moet voorstellen, maar het straalt zonder meer SF uit. Het is een soort installatie en doet technisch aan. Het geheel is in zwart/wit. De titel “Planet Paradroid” staat met rode letters op de cover. Door de gele rand krijgt de titel diepte. Onder de titel staat: ‘Een psychedelische darkcom over vriendschap, liefde en de zin van de dood.’ Ik geef de cover een 8 vanwege de originaliteit en vanwege de niet alledaagse intrigerende titel, die direct mijn aandacht trok.
Debbie van Hall is na de dood van haar man het bedrijf CyberMinds gestart, een bedrijf waar men zich bezig houdt met de menselijke geest zonder het lichaam te vergeten. De bevolking van Damstad kan er terecht in geval van psychisch lijden. Debbie werkt er als klinisch psycholoog samen met haar vriendin Leslie Fisher (CEO en hoofd research) en diens vader Chen Fisher (psychiater en zen leraar). Het vernieuwende van het bedrijf is dat ze werken met een zelfdenkende computer, VDR genaamd. Je kunt bij hem zogenaamde AMDR sessies volgen om van je trauma af te komen. Hij behandelt niet alleen patiënten, maar ook de therapeuten zelf gaan regelmatig voor een sessie naar VDR, zoals Debbie, haar zoon Tex en Raven, een therapeute in opleiding. Vooral met Raven, een therapeute in opleiding, heeft VDR een sterke band, ook al is hij AI. Door de belevenissen in de sessie “mee te maken” krijgt hij een beeld hoe mensen functioneren. Er ontstaat bij VDR een verlangen naar vriendschap tijdens deze sessies. Hij wil graag weten hoe het voelt om menselijk te zijn.
De schrijfstijl is zonder meer origineel en intrigerend. Het boek met 618 pagina’s verveelt geen moment. Het boek is zeer maatschappijkritisch en er worden talrijke maatschappelijke en actuele thema’s behandeld, zoals o.a. IS, PTSS, de eenzaamheid in de maatschappij, de falende gezondheidszorg, het grote verschil tussen christelijke blanke elite en andersdenkenden. Ik vind het zeer knap hoe de schrijvers deze, soms zware onderwerpen, op een natuurlijke en boeiende wijze in dit SF/Fantasy boek hebben verwerkt. De herkenning van bekende thema’s en zaken die op dit moment in onze Nederlandse maatschappij actueel zijn, maakt dat je je persoonlijk betrokken voelt bij het verhaal.
Het taalgebruik is bloemrijk en poëtisch en staat regelmatig in schril contrast met de harde thema’s die behandeld worden. Mede hierdoor is het een bijzonder boek geworden. Het boek is met regelmaat humoristisch, sarcastisch. De tegenstelling tussen deze harde thema’s en de zachtaardige en spirituele sfeer die het bedrijf Cyberminds uitademt, is goed uitgewerkt en leest fascinerend.
De karakters die van belang zijn voor het verhaal zijn goed uitgewerkt. Met regelmaat zijn er hoofdstukken volledig aan één of twee karakters gewijd waardoor je ze stuk voor stuk goed leert kennen. Vooral de vrouwen in dit boek hebben vrijwel allemaal een zeer sterk karakter. Dit ondanks hun eigen, persoonlijke problemen. Ze zijn geen slachtoffer geworden van hun verleden, alhoewel ze nog dagelijks met de gevolgen hiervan moeten leven. Mijn favoriete personage is Raven, de therapeute in opleiding. Ze lijkt heel stoer, ze kleedt zich ook behoorlijk alternatief, maar is van binnen zeer zachtaardig, een kant die maar weinig mensen te zien krijgen. Verder is de interactie tussen Raven en VDR zonder meer bijzonder en blijft tot het einde van het boek interessant.
Erg grappig vond ik de verwijzingen naar enkele bekende BN’ers, vooral omdat in de bronvermelding het volgende staat: “Alle personen die in dit verhaal voorkomen, zijn ontsproten aan de fantasie. Ze bestaan niet echt, al zullen ze wel overeenkomsten hebben met bestaande mensen, wat niet zo gek is. Mensen lijken nu eenmaal veel op elkaar, zelfs wanneer het romanfiguren zijn.” Ik heb er een aantal bekenden uit kunnen vissen en de scènes, geschreven met een vette knipoog, waren gewoonweg fantastisch. Verder staat het boek vol verwijzingen naar films, series, superhelden, series (Fangtasia) en citaten van bekende mensen. Dit geeft het verhaal extra diepgang vanwege de herkenning.
Het boek leest als een miniserie. Het is alsof je een aflevering “kijkt”, dat wil natuurlijk zeggen leest. Hierdoor blijft de spanning erin. Het is net als bij een miniserie: je wilt gelijk door naar de volgende aflevering om te weten hoe het nou verder gaat. Het liefst wil je alle afleveringen in één keer volgen/lezen. Dit komt mede door de korte hoofdstukken en het vaak beeldende taalgebruik. De titels van de hoofdstukken verwijzen in het kort naar wat er in het hoofdstuk gebeurt.
De tekst op de achterflap vond ik in eerste instantie verwarrend toen ik begon met lezen. VDR komt weliswaar vanaf het begin ter sprake, maar is zelf als personage pas later in het boek actief aanwezig. Aan het eind van het boek heeft hij een beduidend grotere rol, maar in zo goed als alle verhaallijnen komt VDR voor. Achteraf na het lezen van het boek vind ik de tekst op de achterflap juist goed gekozen. Het boek is dermate complex en heeft zoveel verhaallijnen, dat een samenvatting ervan vrijwel onmogelijk is. Ondanks de vele personages en verhaallijnen is het verhaal goed te volgen. Het is een meeslepend verhaal en een ervaring op zich.
Zeer origineel is de tracklist, die achterin wordt vermeld van alle nummers die in het boek voorkomen. Het is het eerste boek dat ik lees dat een eigen soundtrack heeft. Verder hebben de schrijvers een bronvermelding die zeer de moeite waard is om na te lezen. Er wordt verwezen naar verschillende uitspraken van personages en waarop deze gebaseerd zijn. Ook worden de technieken zoals EMDR uitgelegd. Op de laatste pagina bevindt zich een lijst met de “Cast (in order of appearance)” met een korte omschrijving van de personages wat het gevoel dat het boek als een miniserie leest vergroot.
Het boek laat zich niet zomaar in een hokje plaatsen, al komen SF en fantasy er het dichtst bij in de buurt. Het is een mengeling van diverse genres en dat maakt dit verhaal zo sterk. Het is apart en anders dan de meeste boeken die ik de laatste tijd heb gelezen. De inhoud van het boek voelt rijk en vol, ik weet niet hoe ik het anders moet omschrijven. Het is een belevenis op zich. Het niveau zakt op geen enkel moment, het verhaal én de personages blijven continu verrassend.
Over de schrijvers (bron Goodreads): In het dagelijks leven is Mrs. Tacker werkzaam als klinisch psycholoog en Mr. Tape als ICT’er in de Gezondheidszorg. Mrs. Tacker bezocht in de jaren negentig bovendien de kunstacademie, waar zij met schrijven begon. Inspiratiebronnen liggen volgens het duo voor het oprapen en omvatten hun interesse in film, muziek, wetenschap, literatuur, zen-beoefening en mensen natuurlijk.
DIT uitgevers is in 2014 door de Firma opgericht om de reeks Planet Paradroid uit te brengen. Dit boek is het eerste van een drieluik, waarvan deel 2 en 3 nog zullen verschijnen. Er bestaat ook een website, die de moeite waard is om te bezoeken: www.planetparadroid.nl
Dit boek behoort tot de 41 inzendingen voor de Harland Awards romanprijs, maar is uiteindelijk niet genomineerd voor deze award. Ik kijk met verlangen uit naar de volgende delen en ben benieuwd of de schrijvers het niveau van dit boek kunnen evenaren.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
