Het gezicht van wie er niet bij is
[Signalering] Een overwegend cultuurhistorische benadering van een kunsthistorisch onderwerp biedt dit schitterende koffietafelboek. Hoewel tevens bedoeld als hommage aan een vertrekkende collega en als tentoonstellingscatalogus, kan Portret in portret goed op zichzelf staan als standaardwerk over een intrigerend en weinig bestudeerd fenomeen.
Aan de hand van voorbeelden laten verschillende auteurs zien om welke redenen kunstenaars door de eeuwen heen kleinere portretten opnamen in als portretten bedoelde kunstwerken. Soms koos de schilder ervoor zichzelf in zijn atelier af te beelden, met een al dan niet afgerond portret op de schildersezel. Vaker echter was sprake van een verzoek van de opdrachtgever, die een afwezige geliefde of een overleden familielid in herinnering wilde brengen met een klein medaillon of een levensgroot doek. In adellijke families bestond de behoefte de familiecontinuïteit te onderstrepen door verschillende generaties in één portret samen te brengen. Weer andere geportretteerden lieten zich afbeelden met de beeltenissen van persoonlijke helden, roemruchte voorgangers of politieke leiders waarmee zij graag geassocieerd wilden worden. De begeleidende essays over deze vier thema’s worden gevolgd door ruim honderd paginagrote portretten die een prachtige dwarsdoorsnede geven van een half millennium Nederlandse kunst.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
