Stadswandeling met ei
[Recensie] IJzerwaren Eddy bezit een dubbel pand aan een Amsterdamse gracht: De Dageraad. Omdat het hem maar nauwelijks lukt het hoofd boven water te houden met zijn ijzerwarenwinkeltje heeft hij de helft van het pand verbouwd tot appartementjes voor studentes. Alleen meisjes, want met jongens heeft hij minder prettige ervaringen. Maar ook de meisjes moet hij goed in de gaten houden. Dus controleert hij geregeld hun kamers als ze weg zijn. Ze houden zich niet allemaal aan zijn strenge regels. Behalve Esther, die houdt zich niet alleen aan alle afspraken, ze is ook vrolijk en aardig tegen hem. Dat valt zo op tussen de andere meiden, dat hij er wantrouwig van wordt. Hij besluit dan ook op een ochtend eens een kijkje te nemen in haar kamer en daar vindt hij tot zijn verbijstering onder haar bed in een kistje met hooi een prachtig, zachtgroen ei.
De novelle die Hannah van Wieringen ons vanuit deze basis voorschotelt, is hilarisch, absurd, fascinerend en fantasievol. Toch kost het geen enkele moeite om je door het verhaal mee te laten slepen alsof het echt gebeurt.
Eddy is zo geobsedeerd door het ei dat hij er niet meer van kan slapen. Hij wil weten wat voor ei het is en hij wil er goed voor zorgen. Dus pakt hij het goed in en stopt het met een warme kruik in zijn rugzak en sjouwt er een hele dag mee door Amsterdam. De avonturen die hij tijdens zijn tocht beleeft zijn zowel komisch als ontroerend. Geregeld wordt hij overvallen door herinneringen uit zijn jeugd, de meeste nogal naar. Zo gaat hij in Artis op zoek naar iemand die alles van vogels weet, komt per ongeluk in het apenverblijf terecht en herinnert zich de dode gorilla die hij er samen met zijn moeder zag hangen. Waar hij zich ook bevindt, bij een bevriende taxidermist (die constateert dat er leven in het ei zit), in Artis, in zijn oude café Centrum, de bibliotheek, een peepshow, op de trappen van de Koepelkerk, steeds wordt hij achtervolgt door associaties en herinneringen. Hallucineert hij? Wat gebeurt echt en wat verbeeldt hij zich? Het maakt eigenlijk niet uit. We worden meegetrokken in zijn gedachtestroom en maken zo rechtstreeks mee wat het allemaal met hem doet. Hoe het hem aan het nadenken zet over zijn huidige leven. “Je moet ze niet vertrouwen. Blijf binnen en houd je gedeisd”, was zijn leefregel.
Bij de Koepelkerk ligt een zwerfster met een sokpop. Ze laat hem vertellen waar hij zich het meest voor schaamt. Na wat geaarzel en van alles opgesomd te hebben, merkt hij tot zijn eigen verwarring op: “Ik schaam mij omdat ik niet gelukkig ben.”
“Terwijl hij het gezegd had leek het alsof er een ballon opsteeg. Het was geen wereldschokkende verandering, maar iets, wat het ook was, was door het uitspreken van die woorden vrijgekomen. Er leek ruimte vrij. De zwerfster orakelde verder alsof de hele uitwisseling nooit had plaatsgevonden. Ze aaide de sokpop en kuste een van de knoopogen teder. Waanzin. Stonden de tranen nu al weer in zijn ogen?”
Recht naar huis wil hij, maar er volgen nog wat omwegen. Als hij tenslotte aan het einde van de dag aan de andere kant van de gracht op een bankje zit en naar de Dageraad kijkt, ziet hij dat het goed is. Hij prijst de dag voor de avond valt. Hij legt het ei terug en valt uiteindelijk moe, maar gelukkig in slaap. Zijn zoektocht naar de ware aard van het ei bracht hem uiteindelijk vooral dichterbij zichzelf.
“Met veel moeite was er iets van zijn plek geraakt, hij zou het niet ontkennen. Misschien wist hij dit: de leugens die het waard zijn ontmaskerd te worden zijn de leugens die we onszelf vertellen. Maar welke dat precies waren, daar had IJzerwaren Eddy geen lijstje van opgesteld.”
—
Eerder verschenen op Mijn boekenkast
