De Nederlandse militaire geneeskunde 1795-1950
[Signalering] Medisch-historicus Leo van Bergen combineert de medische én militaire geschiedenis van Nederland van de Bataafse Republiek tot en met de ‘Politionele Acties’. Het boek heeft interessante rode draden, waarvan de titel Pro Patria et Patienti de spannendste verwoordt: wie gaat voor, het vaderland of de patiënt? Deze vraag werd in de 19de eeuw onderwerp van serieuze discussie, ook juridisch, bijvoorbeeld rond de medische zorg op de kruiser Zeven Provinciën na de muiterij in 1933. De auteur concludeert dat de patiënt schijnbaar won, maar dat in mobilisatie of oorlog ‘pro patria’ toch voor ging. De opleiding van militaire geneeskundigen is een andere boeiende rode draad. Die gebeurde tot 1865 op de Rijkskweekschool van de Militaire Geneeskundige Dienst in Utrecht; toen verplichtten de medische wetten van Thorbecke voor alle dokters een universitaire opleiding. Natuurlijk krijgen verwondingen maar ook (venerische en psychische) ziektes aandacht.
Ten slotte zijn interessant de organisatorische rol van de militaire geneeskundige en de veranderingen die optraden na de komst van de reserveofficier van gezondheid in 1914. Het standaardwerk vergt historische kennis en geconcentreerd lezen, maar de auteur helpt door ieder hoofdstuk te eindigen met een nawoord dat samenvat en verheldert. Een verklarende woordenlijst was nuttig geweest. Met een Maleise term als malenger (simulant) is niet iedere lezer vertrouwd.
—
Eerder verschenen op Geschiedenis Magazine
