Prostitutie door de tijd heen
Diane De Keyzer schreef een heerlijk boek over de geschiedenis van de prostitutie, van de eerste landbouwnederzettingen tot de Brusselse Aarschotstraat.
[Recensie] In het najaar van 1980 begon de pas afgestudeerde Diane De Keyzer avondlessen te geven in Brussel. Telkens ze in het Noordstation van de trein stapte en nadien door de Aarschotstraat liep overviel haar een dubbel gevoel. Al die vitrines op een rij en de mannen die erlangs schuifelden maakten haar niet alleen wat ongemakkelijk, ze werd ook nieuwsgierig naar de vrouwen in die vitrines. “Misschien is daar mijn carrière als onderzoeker en journalist wel begonnen,” schrijft ze in Quel Bordel, De geschiedenis van de prostitutie in de Belgische steden.
De Keyzer kennen we als de auteur van Madame est servie (1995), De engeltjesmaaksters (2009) en De vondelingen (2020), boeken over kleine vrouwen, zoals ze het zelf zegt, en Quel Bordel gaat op hetzelfde elan verder: toegankelijke geschiedschrijving in een journalistiek kleedje. Het boek gaat aanvankelijk helemaal terug naar het ontstaan van de prostitutie, ten tijde van de eerste landbouwnederzettingen. Daarvoor leefden mensen in rondtrekkende groepen en wisten vrouwen vaak niet wie de vader van hun kinderen was. Eens gesetteld kwam er monogamie in het spel en daarmee ook hoererij. De Oude Grieken vonden prostitutie een beroep als een ander en de Romeinen hadden er geen probleem mee zolang de hoeren belasting betaalden. Maar toen kwam Paulus die in 55 in een brief aan de losbandige Korintiërs schreef dat het lichaam niet bestemd was voor de hoererij, maar wel voor de Heer, waar Augustinus zo’n 350 jaar later tegenin bracht dat prostitutie een belangrijke uitlaatklep was voor psychologische en maatschappelijke spanningen. Daarmee was de toon tussen veroordeling en regulering voor de komende millennia gezet.
Jheronimus Bosch
De Keyzer put volop uit de cultuurgeschiedenis, haalt er de legende van Beatrijs bij en schilderijen van Jheronimus Bosch, Johannes Vermeer en Félicien Rops. In talloze kaderstukjes belicht ze specifieke prostituees of fenomenen die ermee verbonden zijn. We lezen hoe migratie onder hoeren van alle tijden is, hoe Jules de Goncourt syfilis opliep in Antwerpen, waar ook Charles Baudelaire zijn gading trouwens vond, en zijn getuige van Leopold II die 20.000 franc (nu 120.000 euro) betaalde voor een nacht met Augustine Otero, die hij later ook nog een villa in Oostende zou schenken.
Ook het heden komt in dit ronduit heerlijke boek aan bod, met het verdwijnen van de straatprostitutie en het opkomen van het escortwerk. “Ze gaan allemaal naar de hoeren,” zegt Sonia Verstappen, oudgediende van de Aarschotstraat uiteindelijk, “Ik heb rabbijnen, imams en pastoors gehad, en pastoors zijn niet de gemakkelijkste klanten, want die hebben een groot schuldgevoel.”
—
Eerder verschenen in Knack
