Koningskinderen in de Berry
Vier jaar geleden kreeg Ineke Riem voor haar debuut Zeven pogingen om een geliefde te wekken de Bronzen Uil. Haar tweede roman blijkt opnieuw een overrompelend romantisch liefdesverhaal te zijn: Rauw hart.
[Recensie] Rugo Vlieland is een beetje wereldvreemd. Hij woont in het negentiende-eeuwse herenhuis van een Amsterdamse fotografiepionier, houdt van romantische schilderijen, leest Goethes Italienische Reise en heeft een relatie met een vrouw die zijn moeder zou kunnen zijn. Misschien is het allemaal misgelopen bij zijn geboorte in de Romeinse San Clemente-kerk, of lag het aan zijn klassieke opvoeding? Wie zal het zeggen? Feit is dat hij alleen echt tot leven komt wanneer hij aan zijn dissertatie werkt over de trek van de Hollandse romantische schilders naar Italië. Alleen blijken zijn promotoren niet zo tevreden over zijn werk, en wordt hij ontslagen aan de universiteit.
Does is dan weer een labiele ex-tekenlerares die in de Franse Berry op het landgoed van de excentrieke gastheer Emmy aan het herstellen is van een ongeval. Het leven dat ze zo netjes voor zichzelf uitgestippeld had, kwam opeens ten einde en sindsdien zoekt ze morele en psychische steun bij de Indische goden. Ze ligt in het gras, leest, rijdt paard en wacht vooral op de geliefde die haar herstel compleet zal maken. En dat zou Rugo wel eens kunnen zijn.
Die heeft immers een primeur ontdekt: dat een van zijn favoriete Hollandse schilders, Pieter Kleijn, een aantal tekeningen heeft gemaakt in de Berry. Hij beslist daarom niet alleen het werk aan zijn dissertatie verder te zetten met eigen middelen, maar het onderwerp ervan ook drastisch te veranderen. In plaats van op Kleijns generatie te focussen, zal hij het nu nog alleen over die ene schilder hebben. Om meer te weten te komen over diens Berry-schilderijen, reist hij af naar Frankrijk, en zo komt ook hij bij Emmy terecht.
Vier jaar geleden verraste Ineke Riem ons met haar debuut Zeven pogingen om een geliefde te wekken. Door zijn feeërieke, licht magisch-realistische inslag gecombineerd met de al even breekbare tekeningen die Riem erbij had gemaakt was dit boek zo ongewoon dat het amper opgemerkt werd. Tot het meermaals werd bekroond natuurlijk, ondermeer met de Bronzen Uil voor het best debuut van Nederland en Vlaanderen. Had die roman iets van een hedendaagse interpretatie van Doornroosje, dan lijkt Rauw hart veeleer een moderne remake van het verhaal over de twee koningskinderen.
Alhoewel, modern? Rugo’s reis naar de Berry lijkt er immers ook een terug in de tijd te zijn. Wanneer hij bijna bij Emmy is wordt zijn auto bijvoorbeeld van de baan gereden door een landauer. Het recentste boek dat hij in de bibliotheek van het landhuis vindt, blijkt er eentje van George Sand te zijn en ga zo maar door. Ineke Riem is een romantische ziel en in tegenstelling tot vele anderen durft ze die ziel ook te tonen. In een aantal goed gekozen korte scènes beschrijft ze bijvoorbeeld hoe Rugo op een tijdspanne van zes weken een ander mens wordt op het Franse platteland. Samen met Emmy bakt hij citroentaart, hij zwemt in de Indre, vergeet al zijn zorgen bij het waarnemen van het oorverdovende licht dat bromt, tjilpt, zoemt en ratelt en staat met Does versteld van de hagedis die lekker ligt te zonnen op een stapel boeken.
Er is trouwens wel meer aan de hand tussen hem en Does. “Mijn hart is een kompas met een duizelige naald,” verzucht het meisje na een paar weken in Rugo’s gezelschap en Rugo blijkt al even receptief voor haar avances als zij voor de zijne. Beide zoekenden vinden elkaar en Emmy slaagt erin precies op het juiste moment wat later thuis te komen. Voor deze twee koningskinderen hoeft de stad duidelijk niet meer, met zijn grauwe straten vol zwerfvuil en lawaai. Tot het bericht komt dat Rugo dringend terug moet naar Amsterdam omdat zijn oude herenhuis is afgebrand.
Centrale zinnen
Mijn leven was een verbind-de-puntenpuzzel, ik volgde de genummerde route die ik vooraf had uitgestippeld. Totdat mijn potlood viel. De punt was gebroken en ik kon niet verder.
Ineke Riem (1980)
Vier jaar geleden bestormde Ineke Riem met het sprookjesachtige Zeven pogingen om een geliefde te wekken de literaire bastions van Nederland en Vlaanderen. Het boek kreeg prompt de Bronzen Uil en de Dioraphte Jongerenliteratuurprijs. Twee jaar later kwam haar poëziedebuut Alle zeeën zijn geduldig, waarin een zeemeermin diende te overleven in de grote stad. Naast schrijven tekent Riem ook. Ook in Rauw Hart staan weer een aantal mooie, dromerige tekeningen.
—
Eerder verschenen in Knack
