Regicide volgt de historische feiten nauwgezet en dat is zowel kracht als zwakte
[Recensie] Je kunt nooit nauwkeurig genoeg zijn. En nauwkeurig, dat is Robert Harris, auteur van bestsellers als Enigma en Pompeï, in zijn vijftiende boek Regicide. Het verhaal over de “grootste klopjacht van de 17e eeuw” volgt nauwgezet de historische feiten.
De titel, het Latijnse woord voor koningsmoord, verwijst naar de moord op koning Charles I in 1649. In 1660, als de monarchie weer is hersteld, start de jacht op de mannen die het doodvonnis ondertekenden. Twee van deze regicideplegers zijn kolonel Edward ‘Ned’ Whalley en zijn schoonzoon, kolonel William ‘Will’ Goffe. In het eerste hoofdstuk komen ze aan in Cambridge, Massachusetts om de rest van het boek door de Engelse koloniën aan de Amerikaanse oostkust te trekken.
Hun tegenstrever is Richard Nayler, de ‘opperregicidenjager’ en het enige fictieve personage in Regicide. Hij wordt in de eerste hoofdstukken als een naar persoon geportretteerd, maar krijgt al vrij snel een persoonlijke motivatie om juist Ned en Will graag te willen vangen. Het maakt hem menselijker, al voelt het ook een beetje gemakzuchtig en maakt het duidelijker dat hij een bedacht personage is tussen de historische figuren. Harris verdedigt het bestaan van Nayler met het argument dat iemand de klopjacht geleid heeft moeten hebben. Waarschijnlijker is echter dat meerdere personen verantwoordelijk waren voor de klopjacht, een klopjacht die beter omschreven kan worden als een lang uitgesponnen kat-en-muisspel.
Ned en Will
De achtergrond van de koningsmoord blijft, zeker als je niks weet over de 17e eeuw in Engeland, lang onduidelijk. Pas als Ned in het tweede deel van het boek aan zijn memoires begint, krijg je zicht op wat er voorafging aan de regicide. De memoires zijn interessant om te lezen en worden mooi opgebouwd. Ze brengen daarnaast wat meer kleur in de toch wel grauwe hoofdstukken rond de twee voortvluchtigen en laten zien dat Ned wroeging voelt voor zijn aandeel in de koningsmoord en alles wat daaraan voorafging. Ook kijkt hij kritisch naar de rol van Oliver Cromwell, zijn neef en de rijksvoogd van Engeland na de regicide op Charles I.
Will daarentegen gelooft nog heilig in de zaak en kan omschreven worden als een religieuze fanaticus, die er heilig van overtuigd is dat 1666 het jaar van Christus’ wederkomst is en die liever als martelaar was gestorven. Jammer is dat Harris er het grootste deel van het boek voor kiest om vooral Ned uit te lichten. Wat er nou echt omgaat in Will blijft, afgezien van zijn liefde voor zijn vrouw, vaag. En tegen de tijd dat hij wat meer de focus krijgt, heeft hij zijn scherpste (religieuze) randjes al verloren.
Climax
De vertaling is prima, al ontsieren een paar kleine foutjes het boek. Verwisselingen van namen, wat weggevallen woorden. Daarnaast zijn er, verspreid over het boek, een paar zinnen waarin Harris zich haast letterlijk tot de lezer richt of iets dat overduidelijk is nog even meent uit te moeten schrijven.
Maar dat de Britse auteur een vlotte pen heeft beklijft meer. Het ingenieuze hoofdstuk waarin het Londen van 1666 door ramp op ramp wordt getroffen is een hoogtepunt, vooral door de levendige beschrijving van de brand die de stad een paar dagen in zijn greep hield.
De climax van Regicide valt echter tegen, omdat juist op dat cruciale punt de historische feiten niet bekend zijn. Het einde dat Harris daardoor zelf voor zijn personages moet verzinnen stelt wat teleur. En dat is jammer, want Regicide is dan wel nergens nagelbijtend spannend, het boek is goed geschreven en geeft een boeiend inkijkje in een onbekend stukje geschiedenis van het 17de-eeuwse Engeland en Amerika.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
