‘Zie ik brede rivieren…’
[Recensie] ‘… traag door oneindig laagland gaan’. De rivieren in ons land zijn op onnavolgbare wijze gekarakteriseerd door Han Marsman (dichter in de 20e eeuw) in zijn gedicht Herinnering aan Holland:
“Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
De lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.”
Rivieren vormen weliswaar maar een fractie van het land maar ze zijn wel van essentieel belang voor de watervoorziening en de afvoer van water. Vanouds zijn rivieren de plekken waar steden en dorpen zijn ontstaan, mensen havens hebben gebouwd. Rivieren werden belangrijke transportwegen en stimuleerden de – internationale – handel. Om ze over te steken werden er bruggen gebouwd, om de scheepvaart goed te laten verlopen, zijn er sluizen.
Vroeger waren rivieren ook belangrijk als natuurlijke grens zoals in het Romeinse Rijk. Actueel is de rol van de rivier Dnjepr in Oekraïne in de huidige oorlog. Deze rivier vormde een barrière voor de Russische troepen om hun soldaten te bevoorraden en daarom werd Cherson door Rusland onlangs opgegeven.
Dit Engelstalige boek Rivers biedt een wereldwijd overzicht van rivieren en daaruit wordt duidelijk dat er sprake is van een grote verscheidenheid. Er zijn grote overzichtsfoto’s zoals van de Hudson rivier in New York maar er zijn ook tal van boeiende details en naast het water krijgen ook de aangrenzende natuur, steden en havens aandacht in dit boek. Opvallend zijn de foto’s van rivieren in Alaska. Schitterend is het natuurschoon op de foto van de Horseshoe Bend in de Colorado rivier in Arizona en de satelliet opname van de Orinocco delta in Venezuela. Deze delta omvat meer dan 43.000 km2. Een andere satelliet opname van de Jurua rivier in Brazilië, met een lengte van 3100 kilometer, lijkt een fantasie handschrift. De delta van de Ganges is met 105.000 km2 de grootste ter wereld.
In Europa is de Wolga de langste rivier (3531 kilometer). Hier zijn ook bekende beelden van de Tower Bridge in Londen en Ile de la Cité in Parijs. Fotografisch fraai is de opname van de Devil’s Bridge in de Arda rivier in Bulgarije uit de 16e eeuw, met een perfecte weerspiegeling in het water.
De Victoria waterval in Afrika met 108 meter breedte is natuurlijk overbekend maar de foto is genomen vanuit een bijzonder perspectief waarin de zigzaggende kloof door het landschap goed zichtbaar wordt, iets dat op de meeste foto’s niet duidelijk naar voren komt.
Zeer bijzonder is het snijpunt van twee rivieren in Brazilië: de zwartkleurige Rio Negro en de zandkleurige Amazone rivier komen hier bij elkaar en het lijkt alsof een strakke scheidslijn de rivieren uit elkaar houdt.
Duidelijk wordt ook de verschillende sfeer van een rivier per continent. Het boek staat vol schitterende foto’s van de meest uiteenlopende landschappen maar misschien ademt de foto van de Li rivier in Guilia, in China wel het meest een paradijselijke sfeer.
Claudia Martin schrijft over reizen voor Lonely Planet en Time Out en publiceert boeken over geschiedenis, geografie en cultuur.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
