"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Rivieren

Vrijdag, 11 november, 2016

Geschreven door: Martin Michael Driessen
Artikel door: Jannie Trouwborst

Eci Literatuurprijs voor Rivieren van Martin Michael Driessen

Martin Michael Driessen won gisteravond de ECI Literatuurprijs (€50.000,-) met zijn boek Rivieren. Vanuit het Theater aan het Spui in Den Haag maakte Juryvoorzitter Louise Fresco van de Universiteit van Wageningen dit bekend.

“Een boek dat leest als een roman, maar bestaat uit drie door dezelfde thema’s verbonden verhalen”, aldus de jury. “Een boek van een ingetogen grootheid, met schitterende, beeldende zinnen en een onbestemde dreiging.”

Rivieren won ook de lezersprijs (€10.000,-). De andere genomineerde boeken waren Goldberg van Bert Natter, Jij zegt het van Connie Palmen, Moedervlekken van Arnon Grunberg, Op de rok van het universum van Tonnus Oosterhoff en Zachte riten van Marja Pruis (Zachte riten).

Lees hier de bespreking van Rivieren door Jannie Trouwborst.

Boekenkrant

Onontkoombare loop der dingen

[Recensie] Rivieren, ze komen voort uit een bron, ze meanderen, hebben stroomversnellingen, verzanden, verleggen hun bedding en monden uiteindelijk uit in zee. Het verband met de levensloop van de mens is snel gelegd. En dat is wat Martin Michael Driessen doet in zijn verhalenbundel Rivieren. De rivier neemt het voortouw en bepaalt in deze verhalen waar de mens zal eindigen.

In het eerste verhaal, Fleuve sauvage, wil de hoofdpersoon met een van zijn zoon geleende kano een riviertje in de Ardennen afzakken, onderweg op de oevers kamperen en tijdens de reis eindelijk stoppen met drinken. Dat heeft hij al vaker zonder succes geprobeerd, maar dit keer is hij vastbesloten: het moet lukken, er is al teveel mis gegaan en dat kan alleen maar erger worden. We beleven de wereld via zijn ogen en gedachten. De auteur wisselt “hij” (bij handelingen) en “ik” (bij gedachtestromen) af. Dat roept een extra spanning op. In de gedachten lezen we zijn worsteling, zijn beweegredenen, zijn misstappen, zijn twijfels over de toekomst. In zijn handelingen zien we zijn onmacht. Alles wat tegen kan zitten, zit tegen, het wordt een vreselijke tocht. Met een rampzalig en troosteloos einde.

De reis naar de maan, het tweede verhaal, draait om Konrad. Hij is 14 jaar als hij voor het eerst een stukje mee mag met de vlotters: mannen die de grote rivieren afvaren op vlotten van boomstammen. Heel trots is hij. Dat zijn grote broer op zijn eerste reis meteen verdronk, houdt hem niet tegen. Hij is vrienden met Julius, de zoon van de houthandelaar. Ondanks het standsverschil blijven de jongens op onregelmatige basis contact met elkaar houden. Sociaal gezien groeien ze steeds verder uit elkaar. Julius studeert, maakt het bedrijf van zijn vader nog bloeiender, trouwt een rijke vrouw. Konrad droomt er van steeds verder de rivieren af te zakken en ooit nog eens de Rijn te bevaren en later Holland te zien.

De wereldgeschiedenis en de historische ontwikkelingen van het houtvlotten dragen op een natuurlijke manier het verhaal van de vriendschap tussen Konrad en Julius. Het perspectief ligt het hele verhaal bij Konrad. Hij begrijpt niet helemaal waarom Julius contact met hem blijft houden, maar stelt het wel op prijs. Pas op laatste bladzijden krijgt Julius even het perspectief. Om het verhaal met een ontroerende gedachtestroom voor de lezer af te sluiten. Konrad heeft de Rijn en Holland gezien en kijkt nu vol verwachting uit naar de zee…

De Bretonse beek, in het laatste verhaal Pierre en Adele, ligt in een dal en vormt de grens tussen het land van twee families. De een katholiek en de ander hugenoot. Ze leven al eeuwen in onmin, beschimpen elkaar om het geloof, maar lijken nu vooral nog ruzie te maken omdat ze elkaar haten. Geen enkele oplossing die aangedragen wordt om het geruzie de wereld uit te helpen voldoet. Soms is dat lachwekkend, soms diep treurig. En als er dan een evenwicht is gevonden, dan verlegt het riviertje haar loop en begint het getouwtrek opnieuw. Er gebeuren heel wat drama’s voor er eindelijk een wapenstilstand komt, waarbij duidelijk wordt, dat er veel onnodig leed voorkomen had kunnen worden.

De verhalen in Rivieren zijn spannend en worden boeiend verteld. Het is bijna onmogelijk om je niet betrokken te voelen bij de hoofdpersonen. Ze gaan zo voor je leven, dat je het jammer vindt dat je niet in kunt grijpen: om iets te voorkomen, uit te leggen, behulpzaam te zijn. Maar zoals het echte leven nu eenmaal onontkoombaar zijn loop neemt, laat Martin Driessen zijn Rivieren dat ook doen. In drie mooie verhalen die je nog lang zullen bijblijven.

Driessen schreef al enkele romans die voor literaire prijzen zijn genomineerd.

Eerder verschenen op Mijn Boekenkast

Boeken van deze Auteur: