Nog zelfs voordat ze haar eerste boek gepubliceerd had, liet Rachel van Charante op social media flink van zich horen, onder meer via een interessant driedelig vóór interview met Aline van Wijnen. Nu haar boek, Het Schuilhuis, uitgekomen en door mij met veel plezier gelezen is, zoek ik haar op voor een uitgebreid gesprek. Het interview vindt plaats in haar woning in het Oosten van het land.
Roelant: ‘Allereerst, hoe spreek je jouw naam uit? Op z’n Engels? Of net zoals de vrouw van André Hazes?’
Rachel: ‘Nee, je spreekt het uit als Ráagel. Op zijn Joods dus eigenlijk. Ik ben niet Joods maar zo spreek je het wel uit.’
Roelant: ‘Je liet al van je horen vóórdat je gepubliceerd had.’
Rachel: ‘In de aanloop naar het schrijven toe had ik maar aan een handjevol mensen verteld dat ik met een boek bezig was. Pas toen ik mijn boekcontract getekend had, ben ik actief geworden op social media en ging daar dingen delen. Maar ik merk dat het gewoon helpt want je bouwt in een vroeg stadium al een lezerspubliek op, zelfs voordat het boek er is.’
Roelant: ‘Jouw boek speelt zich voor een groot gedeelte af gedurende de Tweede Wereldoorlog. Hoe kom je aan die fascinatie voor dat onderwerp? Heeft er een dergelijk verhaal in jouw naaste familie plaatsgevonden?’
Rachel: ‘Nee, het verhaal is compleet verzonnen. Maar die oorlogsperiode heeft mij altijd gefascineerd. Geen idee waarom, mijn moeder en een nichtje van me zijn eveneens erg geïnteresseerd in die periode. Dat zal wel meegeholpen hebben. Mijn oma was kind in de oorlog en haar ouders hadden onderduikers. Ze woonden op een boerderij hier in de buurt. Op een gegeven moment wist iedereen in de omgeving dat ze onderduikers hadden, maar ze zijn nooit opgerold. Ze hadden niet alleen Joden maar ook een Canadees of een Engelsman, die is er tot aan het eind van de oorlog blijven zitten. Ik denk dat ze niet de contacten hadden om hem terug te laten gaan. En ze hadden ook een gedeserteerde Duitse soldaat. De vader van mijn oma vertelde hem dat hij zijn geweer moest inleveren en dan kon hij erbij. Ze zaten gewoon allemaal bij elkaar.’
Roelant: ‘Dat zou net zo goed een verklikker kunnen zijn! Want dat benadruk je ook in jouw boek: wie kun je nog vertrouwen? Het had ook een lok-Duitser kunnen zijn.’
Rachel: ‘Precies. Op papier lijkt het een makkelijk gezegd: ‘Kom er maar bij’, maar dat is het natuurlijk niet. Je zet gewoon je leven op het spel. Dat heeft me ontzettend gefascineerd. Toen ik Oorlogswinter van Jan Terlouw had gelezen, was het zaadje voor mijn boek geplant. Dat ging over een Engelse soldaat die neerstortte en weg moest. Daar wilde ik iets mee doen. Dus dat idee heb ik van jongs af aan.’
Roelant: ‘Jouw boek begint er mee dat een Engelse piloot in zijn vliegtuig neergeschoten wordt en toevallig gevonden wordt door een jong meisje, Victoria. Zij verbergt hem in de schuur van haar vader, zonder dat deze dat weet. In die tijd kreeg je de kogel als je gesnapt werd, niet alleen dat meisje zelf, maar ook haar vader die van niks wist. Een ongelooflijk risico neemt ze. Dat is wel heftig.’
Rachel: ‘Absoluut. Dat is ook zo. De spanning om ontdekt te worden is zó ontzettend groot, omdat de gevolgen verschrikkelijk zijn. Op het hulp bieden aan onderduikers staat de doodstraf. Victoria heeft dat van tevoren ook niet bedacht. Die is als vanzelf het verzet ingerold, ze heeft daar geen bewuste keuze voor gemaakt. Er stort iemand neer en in a split second besluit ze om hem te helpen, wat betekent dat ze hem moet verzorgen en verbergen. Vanaf dat punt komt ze in een rijdende trein terecht waar ze niet meer uit kan stappen. Die man is voortvluchtig en gewond en volkomen afhankelijk van haar. En tot overmaat van ramp wordt ze verliefd op hem, hoewel ze met iemand anders verloofd is. [we lachen beide] Ze komt dus op een andere manier het verzet binnen gerold dan dat ze idealistisch besluit om voor Volk en Vaderland tegen de bezetter te strijden.’
Roelant: ‘Dat klinkt als jeugdige naïviteit.’
Rachel: ‘Dat probeer ik in mijn boek ook te beschrijven, hoe ze van een jong, naïef meisje uitgroeit tot een zelfbewuste jonge vrouw die ze aan het eind van de oorlog geworden is. In die zin is het een soort Coming-of-Age-Book.’
Roelant: ‘Met wat flarden feelgood ertussen in.’
Rachel: ‘Grappig dat je dat zegt. Dat hoor ik van meer mensen inderdaad, terwijl dat nooit zo mijn bedoeling is geweest. De eerste opzet was die van een thriller, maar het is een spannende oorlogs- en liefdesroman geworden. Het is sowieso een boek dat buiten alle genres valt. Toen ik mijn contract tekende bij Karakter, later Xander uitgevers, gingen we uit van een romantische thriller. Maar toen het boek vorderde en uiteindelijk klaar was, vond de uitgever het echt een roman.’
Roelant: ‘Van Xander uitgevers is bekend dat ze zich nogal bemoeien met het manuscript.’
Rachel: ‘Ze zijn inderdaad van de stevige redactie zeg maar.’ [we lachen beide]
Roelant: ‘Daar moet je tegen kunnen.’
Rachel: ‘Het is wel zo dat ik volkomen nieuw en blanco in dit wereldje kwam. Ik wist niet wat gebruikelijk was. Maar ik heb wel steeds voor ogen gehad dat het om het eindresultaat gaat. Er moet gewoon een goed boek komen. Dat is wat belangrijk is. Compromissen sluiten hoort erbij.’
Roelant: ‘De switch van thriller naar roman is toch een behoorlijke.’
Rachel: ‘Het ging mij niet om het stickertje dat erop zat, maar om het eindresultaat. Vanaf het begin wilde ik een mix van spanning en romantiek in vervlogen tijden.’
Roelant: ‘Dat is gelukt!’ [lacht]
Rachel: ‘Ja, gelukkig wel. Ik weet nog dat ik op een schrijfworkshop zat en ze me daar vertelden dat wat ik wilde eigenlijk niet kon. In de boekhandel is daar geen tafeltje voor. Je moet er een sticker opzetten, hetzij thriller, hetzij roman, anders weten ze niet op welke plek dat boek neergezet moet worden. In Engelstalige landen heb je nog zoiets als Romantic Suspence, maar dat genre kennen we niet in Nederland. Wat wel jammer is, want daar zou mijn boek heel goed inpassen.’
Roelant: ‘Xander uitgevers is groot geworden door de boeken van Lucinda Riley, en dat zijn puur romans. Dus als roman past het beter in hun fonds denk ik.’
Rachel: ‘Klopt. Ze hebben natuurlijk onder meer Kiki van Dijk en Chris Houtman als Nederlandse thrillerschrijvers, maar het grootste deel van hun uitgaven betreft romans. Nee, onderling ken ik de andere auteurs niet of nauwelijks jammer genoeg. We volgen elkaar op Instagram, maar ik heb ze niet persoonlijk ontmoet. Maar dat komt vast nog wel een keer. Ook Sander zelf [Sander Knol, de eigenaar van Xander uitgevers] heb ik slechts één keer live ontmoet. Door Corona zijn dingen anders gelopen dan anders. Omdat er geen fysieke boekpresentatie kon zijn, en dat online organiseren best een gedoe is, hebben we besloten om dat niet te doen. Ik heb twee weken geleden een contract getekend voor mijn tweede boek. Als het nieuwe boek uitkomt, willen we wel een fysieke boekpresentatie gaan houden.’
Roelant: ‘Je woont hier een eind van de Randstad vandaan. Kom je uit deze streek?’
Rachel: ‘We zitten hier in de Achterhoek, vlak bij Twente, waar ik geboren ben als oudste van twee zussen. Mijn vriend en ik wonen op zo’n vijftien kilometer van waar ik geboren ben. Het bevalt me hier wel. Misschien ooit nog eens verkassen naar het Zuiden, Maastricht of zo, maar zeker niet naar de Randstad. Maar het is een beetje hoe het loopt. We hebben geen vast uitgestippelde route. Ik kan in principe overal mijn laptop openklappen.’
Roelant: ‘Dat is heel gunstig natuurlijk. Hebben jullie kinderen?’
Rachel: ‘Nee, en we blijven kinderloos, dus in dat opzicht hoeven we daar ook geen rekening mee te houden. We zitten hier in een kleine plaats met een mooi centrum, maar met weinig winkels en horeca. Als je bijvoorbeeld naar de film wilt, moet je een stukje rijden. Dat soort dingen mis ik wel eens. Maar we hebben hier verder hier alles: familie, vrienden, het werk van mijn man.’
Roelant: ‘Wat voor opleiding heb je gedaan?’
Rachel: ‘Na de middelbare school wist ik niet zo goed wat ik wilde. Na vervroegd met een opleiding te zijn gestopt ben ik eerst een tijdje gaan werken en uiteindelijk uitgekomen bij de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening. Later heb ik nog Vastgoed en Makelaardij gestudeerd. Vervolgens heb ik elf jaar in de woning corporatie sector gewerkt, waarvan de laatste jaren als bedrijfsadviseur. Een leuke baan die goed bij me paste, maar ik merkte daar dat ik het schrijven van de beleidsstukken uiteindelijk toch het leukste vond. De communicatieve kant, zeg maar. In januari 2020 heb ik besloten om voor mijzelf te beginnen als freelance tekstschrijver voor ondernemers, waarbij de focus ligt op online zichtbaarheid. Ik schrijf voornamelijk webteksten. Tussendoor had ik daar al allerlei cursussen voor gevolgd. Eigenlijk een carrièreswitch en dat bleek een goede keuze. Wat meespeelde was dat ik ziek werd in die tijd. Vrij snel werd duidelijk dat ik niet meer fulltime kon gaan werken, dat ik meer rust moest nemen. Nu kan ik beter mijn eigen tijd indelen, dat helpt ook enorm.’
Roelant: ‘Dat vereist wel een enorme discipline.’
Rachel: ‘Dat valt wel mee. Ik hou van mijn werk, ben stiekem best een workaholic. En nu ik voor mijzelf werk kan ik veel meer méé bewegen met mijn eigen pieken en dalen, dan toen ik nog in loondienst werkte. Ik ben een soort dieseltje, dat traag op gang komt. ’s Avonds voel ik mij in het algemeen op mijn best. Dan is het heerlijk om ongestoord te kunnen werken. Mijn vriend ken ik al 21 jaar. Ja, vanaf mijn veertiende. Toen hadden we nog geen relatie, maar we zaten in dezelfde vriendengroep. Eerst hadden we nog een relatie met iemand anders uit dezelfde vriendengroep, maar de laatste twaalf jaar zijn we samen.’
Roelant: ‘Ik moet meteen denken aan Nicci French die het ook over zo’n vriendengroep hadden waar elke keer de setjes wisselden totdat op een gegeven moment iedereen bleef zitten, niet meer veranderde en zich ging settelen, als een stoelendans.’
Rachel: ‘Ik ben een groot fan van Nicci French. Van Nederlandse bodem vind ik Marion Pauw heel erg goed. En ook Esther Verhoef, Saskia Noort en Aline van Wijnen. Het Geheime Kistje van Elle van Aline vind ik prachtig.’
Roelant: ‘Ik zie heel veel overeenkomsten tussen dat boek en het jouwe.’
Rachel: ‘Het is sowieso het genre, oorlogsroman, maar ook de liefde die er een grote rol in speelt. En de link van het heden naar de oorlogstijd, het terugkijken op de oorlog vanuit het heden. Schrijven doe ik meestal aan de eettafel. We hebben wel een kantoortje boven, maar dat heeft mijn man geconfisqueerd. Hij heeft daar een soort man-cave van gemaakt met model auto’s en toestanden. Ik ben druk bezig met mijn volgende boek. De deadline voor de eerste versie is één december. Die datum komt heel snel dichterbij.’
Roelant: ‘Hoe ga je te werk voor zo’n nieuw boek?’
Rachel: ‘Mijn werkwijze is als volgt: ik begin met plotten en als dat klaar is, ga ik er woorden aan geven. Bij mijn eerste boek heb ik dat niet gedaan. Daar ben ik gewoon maar ergens begonnen. Op die manier kost het schrijven van een boek heel veel tijd heb ik gemerkt. Over Het Schuilhuis heb ik twee en een half jaar gedaan. Nu pak ik het wat meer gestructureerd aan.’
Roelant: ‘Er is maar één passage in je boek waar je het over God hebt. Dat is wanneer Victoria in een politiecel zit. Ik citeer: ‘Nooit was ik gelovig geweest. Het bestaan van ’een God’ leek me een sprookje bedacht door mensen die houvast nodig hadden in hun leven.’ Is dat hoe jij zelf denkt over het geloof?’
Rachel: ‘Als schrijver is het onvermijdelijk dat er dingen uit je eigen denkbeelden in een boek terugkomen. Ik ben streng gelovig opgevoed, mijn ouders zijn Jehovah’s Getuigen. Maar op mijn zestiende heb ik me afgekeerd van het geloof, omdat het niet overeenkwam met mijn persoonlijke opvattingen en denkbeelden. Natuurlijk is het mooi wanneer je kracht of troost kunt putten uit je geloof. Maar wat mij tegenstaat aan geloof in algemene zin, bij welke religie dan ook, is wanneer het fanatiek en allesoverheersend wordt. Als mensen in een keurslijf worden gedrukt, als ze worden geacht te stoppen met zelf nadenken en klakkeloos te doen wat ze opgedragen wordt, dan wordt het heel erg ongezond. Zelfs als dat met de beste bedoelingen gebeurt. De scheidslijn tussen fanatisme en extremisme is dun. Ja, ik heb nog contact met mijn familie. Maar het klopt inderdaad dat er Jehovah’s Getuigen zijn die worden uitgesloten wanneer ze eruit stappen. Wanneer je je eenmaal tot Jehovah’s Getuige hebt laten
dopen en dán besluit uit het geloof te stappen, wordt je uitgesloten. Maar omdat ik, toen ik eruit stapte, nog niet gedoopt was, kan ik nog steeds met mijn familie omgaan, gelukkig.’
Roelant: ‘Het einde van jouw boek vind ik heel erg mooi, niet zoetsappig maar echt ontroerend gewoon. Ook heeft jouw boek een mooie cover. Veel mooier dan die je oorspronkelijk presenteerde op Facebook.’
Rachel: ‘Ik ben er ook blij mee. De oorspronkelijke cover was meer duister en thrillerachtig. Vanaf de tweede druk hebben we die oude cover aan de binnenkant mee gedrukt. We zijn nu bezig aan de vierde druk. Het gaat heel goed. Die coververandering kwam op verzoek van de boekhandels. Die waren enthousiast over het verhaal, maar vonden de omslag te somber en te veel thriller. Daar hadden ze wel een punt, vandaar dat we besloten om de cover te veranderen. Ik vind wel dat een cover bij een boek moet passen. Nu zie je een vrouw op haar rug die dromerig door een raam kijkt en daar een vliegtuig naar beneden ziet vallen.’
Roelant: ‘Het begin van het verhaal in beeldtaal uitgedrukt. Heel goed. Je volgende boek gaat zich ook afspelen in de oorlog?’
Rachel: ‘Ja, het wordt wederom een spannende roman die zich afspeelt in de oorlog.’
Roelant: ‘Ik kijk er naar uit, Rachel. Dank je wel voor dit gezellige interview.’
Roelant
Perfecte Buren
Eerder verschenen op Perfecte Buren.
