“Weg van hier, weg van hier, preutse sulletjes!”
[Recensie] Met bovenstaand citaat van Ovidius openen Bert Gevaert en Johan Mattelaer – classicus en uroloog – hun zoektocht naar alle aspecten van liefde, seksualiteit, lichamelijkheid en intimiteit in het Rome van de eerste eeuw v.C. tot de tweede eeuw n.C. En inderdaad, de auteurs nemen absoluut geen blad voor de mond. Wie het intieme leven van de oude Romeinen in alle details wil leren kennen, is hier op zijn plaats.
Talloze auteurs bogen zich al over de klassieke oudheid, met wat eenzijdige aandacht voor politiek, cultuur en oorlog. Het privéleven bleek minder interessant – uitgezonderd de grove seksuele uitspattingen van heren als Tiberius en Nero. Maar hoe gedroeg de ‘gewone Romein’ zich in de slaapkamer? Welk schoonheidsideaal was er? Hoe verzorgden ze het lichaam? En zelfs: hoe gingen ze naar het toilet? Eén cliché mag meteen naar de prullenbak verwezen worden: nee, de Romeinen hielden niet na elke maaltijd een orgie.
In acht hoofdstukken, onderbroken door enkele ‘vluggertjes’, beantwoordt Roma Intima veel vragen. Werkelijk alle aspecten van de lichamelijkheid komen aan bod. De lezer komt tot de ontdekking dat de Romeinen eerder ‘billen- dan borstenmannen’ waren, dat een man geen aandacht aan zijn uiterlijk moet besteden – zolang hij maar niet uit zijn mond stinkt – en dat er maar liefst vijftig Latijnse woorden zijn om het beroep van prostituee aan te duiden. En aantrekkelijkheid? Een bleke huid en stevige, bijna aan elkaar gegroeide wenkbrauwen, dat vonden de Romeinen best sexy.
Nergens is de Romeinse cultuur beter bewaard gebleven dan in Pompeii. Nietsvermoedende bezoekers kunnen wel eens schrikken van de alomtegenwoordige fallus. Op talloze plaatsen zijn gebeitelde of geschilderde penissen te zien. Lang werd dan aan bordelen gedacht, tot bleek dat de fallus voor heel wat meer dan seksualiteit staat: viriliteit, kracht en moed worden erdoor uitgedrukt. De penis was een amulet dat beschermde tegen het boze oog, in zekere zin te vergelijken met een kruisje rond een hals. En aangezien ‘size matters’, krijgt de penis een lang hoofdstuk toebedeeld.
Hoe moet de Romeinse omgang met intimiteit beoordeeld worden? Afbeeldingen van penissen vinden we ongepast en met tientallen samen naar de latrines, het lijkt ons een gruwel. Maar tegelijk biedt onze samenleving via het internet een ongeziene hoeveelheid pornografie voor jong en oud, blijft pedofilie een probleem en is ook ontrouw nog rijkelijk aanwezig. Een mens blijft een mens…
Roma Intima getuigt van een diepe en rijke kennis van de klassieke literatuur, met een lichte voorkeur voor Martialis. Talloze schitterende afbeeldingen maken het boek nog rijker. Een fascinerende en prikkelende studie naar intimiteit in het Oude Rome. De jonge uitgeverij Sterck & De Vreese biedt opnieuw kwaliteit.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
