Van kunst naar minstens 100 spreekwoorden
[Recensie] Neem het kunstwerk van Pieter Bruegel uit 1559 ‘De omgekeerde wereld’, voeg daar kunstkenner Ted van Lieshout aan toe en voilà we krijgen Rozen voor de zwijnen. De minstens 100 spreekwoorden van Bruegel.
Wind
Van Lieshout weet als kunstkenner maar ook als verteller saaie spreekwoorden en gezegdes op te tillen tot zeer interessant en leuk. Hij vertelt bij elk spreekwoord waar het van origine vandaan komt èn hij laat een detail uit het werk van Bruegel zien, dat bij het spreekwoord hoort. Of een afgeleide daarvan.
Een voorbeeld. Van Lieshout begint met het spreekwoord “zijn huik naar de wind hangen”, vertelt wat een huik is, laat dat in het kunstwerk zien, trekt dat door naar “zo de wind waait, waait zijn jasje”, en vergelijkt dat “met alle winden meewaaien”. Dan belandt hij bij de aanhang van Ajax, Feyenoord en PSV. Hij prikkelt. Hij vertelt dat het fijne van spreekwoorden is dat je kritisch kunt zijn zonder dat er een vervelende sfeer ontstaat.
Klinkt plausibel, maar of dat zo werkt als een aanhanger van de ene club een ander ontmoet? Wat dit voorbeeld wel laat zien, is dat het een heel ‘breed’ boek is. Dit fragment kun je als opvoeder of leerkracht een haakje geven om te praten over de houding van voetbalsupporters ten opzichte van elkaar.
Nieuwsgierig?
Bovenstaand voorbeeld maakt misschien nieuwsgierig om de uitleg van Van Lieshout in zijn boek te lezen. Doen! En natuurlijk de uitleg over de zovele spreekwoorden in dit boek.
Nieuwsgierig is ook een figurant die Van Lieshout met vragen bestookt. Op deze manier heeft het boek een vraag en antwoord systeem dat gemakkelijk leest.
Meer dan een jeugdboek
Alhoewel Rozen voor de zwijnen ingedeeld is in de categorie Jeugdboeken, zullen volwassenen er ook veel plezier aan beleven. Denk aan kunstliefhebbers die zo het werk van Bruegel tot in details leren kennen. Denk aan al die spreekwoorden waarvan we de herkomst kunnen navertellen.
Achterin het boek staan alle besproken spreekwoorden, op alfabetische volgorde waarvan je als trefwoord het belangrijkste woord moet bepalen. Een willekeurig voorbeeld: “In het land der blinden is eenoog koning”. Zoek op blinden.
Rozen voor de zwijnen is een boek waar iedereen heel lang plezier van kan hebben. Eigenlijk is zo’n boek een must op basisscholen. Misschien ook in het voortgezet onderwijs? Een originele invalshoek voor kunstlessen?
Leesfragment
—
Voor het eerst verschenen op Bazarow
