Soepele thriller in de sfeer van Stephen King en Sabine Thiesler
[Recensie] Parijs 1884. Op de neurologische afdeling van de enorme Salpêtrière-kliniek voert dokter Charcot experimenten uit op hysterische patiënten. Van overal in Europa reizen mensen naar zijn macabere voorstellingen, waar de zenuwarts als een soort tovenaar zijn vrouwelijke patiënten laat dansen. Maar dan wordt op een dag Runa bij de kliniek afgeleverd: een jong meisje dat niet vatbaar lijkt voor alle bekende behandelmethodes. De artsen dompelen haar in ijsbaden of binden haar dagenlang vast op bed, maar niets lijkt het diep verwarde meisje te kunnen helpen. Jori Hell, een Zwitserse student geneeskunde, ruikt een mogelijkheid om te promoveren en stelt iets voor aan dr. Charcot wat tot dat moment als ondenkbaar gold. Als eerste arts wil hij de waanzin rechtstreeks uit de hersenen van een patiënte snijden, met alle risico’s van dien.
Dokter Charcot is een grootheid in Europa als het aankomt op de ontwikkelingen in de moderne neurologie anno 1884. Zijn colleges in het Salpêtrière zijn beroemd en iedere arts, toekomstig of gevestigd, wil deze dan ook bijwonen. De colleges zijn omstreden maar geliefd, Charcot waant zich een entiteit op zich en gedraagt zich ook zo. Jori Hell, arts in opleiding en afkomstig uit Zwitserland is speciaal voor de opleiding van Charcot naar Parijs afgereisd. Jori denkt hier de oplossing te vinden voor de staat waarin zijn grote liefde verkeert en meteen te kunnen promoveren. Hij hoopt hiermee later ook andere patiënten in Zwitserland te gaan helpen. Eenmaal in Parijs ontdekt Jori al snel dat de colleges meer op een voorstelling van een waanzinnige man lijken maar toch heeft Jori deze kennis nodig. Wanneer er echter rare zaken op zijn pad komen kan hij deze niet negeren. Deze merkwaardige dingen lijken in direct verband te staan met de opname van een jonge patiënt: Runa.
Wanneer Jori geconfronteerd wordt met de vondst van wel heel mysterieuze tekens en deze ook nog eens opdoemen op plekken waar lichamen worden gevonden, kan hij niet anders dan zich hierin verdiepen. Maar hij is niet de enige die deze lugubere zaak volgt. De bemoeienis van Jori is echter niet zonder gevaar want hij zit te dicht bij het vuur en zou zomaar eens de verdenking op zich kunnen trekken. En dat is precies wat de kliniek niet nodig heeft, vooral nu ze aan het begin staan van een experimentele en veelbesproken hersenoperatie. Intussen moet hij zorgen dat het meisje Runa sterk genoeg is om de zware operatie te ondergaan. Maar dan doet Jori een afschuwelijke ontdekking die Parijs op zijn grondvesten doet schudden en waardoor hijzelf in de vuurlinie komt te staan.
Wie is er te vertrouwen? Wat is het belang van de betrokkenen en tot hoever gaan zij om te bereiken wat zij in petto hebben? Jori heeft het goed voor met zijn patiënten maar als snel merkt hij dat niet iedereen het zo nauw neemt met de eed die ze hebben gezworen. Niet alleen hij maar ook voormalig politieman Lecoq zijn wanstaltige praktijken in de kliniek op het spoor. Runa lijkt hierin een grote rol te spelen en zij is niet de enige. De overtuiging dat men hysterie, bij voornamelijk vrouwen, kan genezen door het mes te zetten in een gezond lichaam is misselijkmakend. De wetenschap van toen is om woedend van te worden. De status van artsen stond destijds hoog in het vaandel dus wat ‘meneer de dokter’ voorschreef, dat gebeurde ook. Waanzinnig! Beweegredenen en methodes die het bloed onder je nagels vandaan halen. Wanneer een boek dát voor elkaar krijgt, dan heb je als auteur in de roos geschoten. Bij Runa is dat meer dan duidelijk het geval.
‘Bizar’, dat is het eerste woord dat te binnen schiet na het dichtslaan van deze dikke thriller. ‘Indrukwekkend’ is het tweede. Dit verhaal is uniek en bijzonder in alle facetten. Het is spannend, mysterieus, akelig en angstaanjagend. Dat de huidige neurologie dit allemaal als voorgeschiedenis kent is haast ondenkbaar. Toch zijn veel zaken uit het boek geen fictie en dat maakt het extra bizar. Artsen en methodes zijn terug te vinden op internet, net zoals de kliniek. Het geeft dit geheel een extra wrange smaak.
Vera Buck heeft een indrukwekkend verhaal in een heel bijzondere setting geschreven. Het verhaal fascineert enorm, is goed geschreven (en vertaald) en het kent geen enkel moment van inzinking, op die van sommige personages na dan. Zelden fascineerde een verhaal zo intens en was het meteen te bizar om te lezen. De personages zijn markant te noemen, bijzonder en niet alledaags. De auteur heeft ze zeer geloofwaardig en ‘echt’ weten te profileren. Zo ook de situaties en de rode draad door het verhaal. Hierdoor heb je al snel binding met het verhaal. Er lopen diverse verhaallijnen door het boek en ze dragen allemaal bij aan dit complexe verhaal. Niemand is er zonder doel, alles gebeurt met een reden en dus vallen alle puzzelstukjes op hun plek. De schrijfstijl is niet te klinisch, iets wat in deze medische omgeving een gevaar zou opleveren. Nee, het is precies goed. Je leert enorm veel bij en tegelijkertijd val je van de ene in de andere verbazing. ‘Dit is toch niet te geloven!’.
De aanwezigheid van opvallende en excentrieke personen maken het geheel zo speciaal, zo verbluffend. De plotwending komt als een complete verrassing, knap bedacht zeg. Dat houdt je nog wel even bezig…..weer komt dat woord naar boven: ‘Bizar’. In dit boek vindt de ontmoeting tussen waanzin en realiteit plaats. Alles complimenteert en maakt Runa tot een soepele thriller in de sfeer van Stephen King en Sabine Thiesler. Waanzinnig goed, wellicht een uniek boek in zijn soort.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
