"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Samen

Zondag, 25 september, 2016

Geschreven door: Richard Sennett
Artikel door: Leonard van 't Hul

Samenwerken als ambacht

[Signalering] ‘Alle goede dingen bestaan in drieën’ is een adagium dat door de Amerikaanse socioloog Richard Sennett bedacht had kunnen zijn. Zijn boek Samen. Een pleidooi voor samenwerking en solidariteit is het tweede deel van een drieluik over ‘samenwerking als ambacht’ dat ingeluid werd met De Ambachtsman (2014). Het boek zelf bestaat uit drie delen, die weer uit drie hoofdstukken bestaan en die zelf weer gekenmerkt worden door talloze opsommingen in drieën. Gezien Sennetts voorliefde voor literatuur, muziek en essayistiek – vaatjes waaruit hij in dit boek lustig tapt – zal dat geen toeval zijn.

Net als zijn partner Saskia Sassen levert Sennett al jaren kritiek op de manier waarop economische ontwikkelingen contemporaine samenlevingsverbanden ondergraven. Samen is, als onderdeel van zijn zogenoemde Homo Faber-project, een poging “te bepalen in hoeverre we” geconfronteerd met structurele economische onzekerheden “onze eigen meester kunnen zijn”. Door samenwerking als ambacht te conceptualiseren legt Sennett de nadruk op handelen van individuen om polarisatie en verdrukking het hoofd te bieden. Het zijn de kleine rituele hoffelijkheden en gebaren van erkenning waarmee samenwerking tussen uiteenlopende groepen tot stand kan worden gebracht, en niet zozeer dichtgetimmerde ideologische programma’s.

De vertaling van de ondertitel in de Nederlandse uitgave is daarmee bijzonder ongelukkig gekozen, zoals Carel Peeters al opmerkte in Vrij Nederland, omdat Sennett helemaal niet voor solidariteit pleit. Sterker nog, in Sennetts ogen ‘perverteert’ solidariteit de mogelijkheden tot samenwerking slechts, omdat het een manier van wij-zij-denken is waarmee ‘buitenstaanders’ uitgesloten worden. Laat dat nu precies hetgeen zijn waar Sennett van gruwelt.

Heaven

Leonard van ’t Hull is verbonden aan de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam

Eerder verschenen in Sociologie Magazine


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur: