"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

San Andreas

Zaterdag, 24 september, 2022

Geschreven door: Alistair MacLean
Artikel door: Edwin Stok

Een klassieke, meesterlijke MacLean

[Recensie] Als je zegt dat je het boek San Andreas aan het lezen bent, zullen heel wat toehoorders denken dat je het hebt over de San Andreas breuk, een heel andere thriller en een andere schrijver. Nee, dit boek San Andreas gaat over sabotage en verraad op een hospitaalschip tijdens de Tweede Wereldoorlog. 

Nog steeds onbekend? Dan vertel ik u dat de auteur Alistair MacLean is. De schrijver van De Kanonnen van Navarone  (Guns of Navarone), Commando van Navarone (Force 10 from Navarone), en nog tientallen andere spannende boeken en thrillers. Klassiekers in hun genre. 

Jacht op een hospitaalschip in oorlogstijd
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heersen de Duitsers op de oceanen, en heel wat schepen worden naar de bodem van de zee geschoten of gebombardeerd. Ook hospitaalschepen. De San Andreas is een hospitaalschip dat wordt begeleid door een oorlogsschip. De laatste moet de eerste beschermen, maar wordt al aan het begin van het boek gekelderd. Ook het hospitaalschip wordt bovendeks midscheeps geraakt. Dit is een MacLean boek, dames en heren. Actie vanaf het begin, en een plot om eens goed voor te gaan zitten. Goed doordachte sabotage, radiosignalen naar de vijand en een dappere poging om opvarenden en schip in veiligheid te brengen. De Duitsers willen iets van het schip, maar de auteur wacht met de ontknoping daarvan tot helemaal aan het eind van het boek. 

Een dubbele wedloop
Als lezer heb je daar niet eens behoefte aan, omdat de San Andreas net zo lekker weg leest als de andere boeken van Alistair MacLean. De auteur schotelt je in dit boek twee wedlopen voorDe ene om de daders van de sabotages te vinden en uit te schakelen, gedreven door overlevingsdrang en door angst voor de verraders die hen willens en wetens in het grootste gevaar brengen. De andere wedloop is om schip en bemanning naar veilige wateren te brengen en zo uit handen van de Duitsers te blijven. Maar de Duitse vijanden weten het schip voortdurend te vinden. 

Kat en muis 
De uitdrukking van het ongelijke spel tussen kat en muis is misschien een vreemde vergelijking, omdat het hospitaalschip weinig weg heeft van een muis. Ze is groot, ze is moeilijk wendbaar, en ze kan zich nergens in een hoekje verstoppen. Anderzijds hebben de Duitse belagers ook weinig weg van de kat in deze vergelijking, want een kat kan niet vliegen. De Duitsers konden dat tijdens de Tweede Wereldoorlog wel, en in een hele dodelijke combinatie: onderzeeboten die heersten op en onder water, en bommenwerpers die uitstekend konden vliegen, volgen en aanvallen. De kat uit de spreekwoordelijke vergelijking heeft twee treffende overeenkomsten met de Duitse bezetters. Hun prooi stond in de Tweede Wereldoorlog bekend als ‘Gefundenes Fressen’ en de Duitse bezetters waren net zo dodelijk en dominant als de kat die op de muis jaagt. 

Boekenkrant

Alle ingrediënten aanwezig
Met San Andreas heeft de inmiddels overleden auteur van tientallen bestsellers laten zien dat hij de kunst beheerste om alle ingrediënten samen te brengen in een goed lopend verhaal. Een kwetsbaar onbewapend schip, uitgekiende sabotage en verraad, een hele rij aan mogelijke verdachten onder de opvarenden van een gewonden-transport van onbekende herkomst, overlevingsdrang, een angstige wedloop om de daders te ontmaskeren en buiten gevecht te stellen, een net zo enge wedloop om het schip naar veilige wateren te brengen in een ongelijke strijd, en een geheime lading die nooit in een hospitaalschip had mogen zitten. 

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow