"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Sansaar

Zaterdag, 13 november, 2021

Geschreven door: Esmeralda Vries
Artikel door: Johan Klein Haneveld

Originele wereld met belofte voor de toekomst.

[Recensie] Disclaimer: Ik ken de auteur niet en heb bij mijn weten nog niet in levenden lijve contact met elkaar gehad. Ik kocht dit boek vanwege de SF-achtige omslag en omdat ik de achterflap las en die me erg nieuwsgierig maakte.

Welke beoordeling ik aan dit boek wilde geven schommelde nogal tijdens het lezen. Waar ik tijdens de eerste hoofdstukken nog aan een 8,5 dacht, daalde mijn enthousiasme rond het midden tot laag in de 7, om uiteindelijk tegen het eind weer hoger uit te komen. Waar ik enthousiast over ben, heeft wat mij betreft de overhand, maar ik zie ook nog verbeterpunten. Laat ik met het eerste beginnen. Omdat ik zelf publiceer in het Nederlandse taalgebied, wil ik ook graag Nederlandstalige SF- en fantasyboeken lezen. Maar soms voelt dat als werk en lokken de Engelstalige boeken me veel meer. De kwaliteit ligt er hoger (waarschijnlijk is de gemiddelde kwaliteit hetzelfde, maar doordat er gewoon veel meer boeken zijn en alleen de beste tot de lezers in Nederland doordringen treedt er selectie op), maar vooral vind ik er meer onderscheidende ideeën. Werelden die niet op de standaard Tolkienachtige leest geschoeid zijn, combinaties van genres, onvoorspelbare ontwikkelingen. Die vind ik in Nederlandstalige boeken minder. Dit boek voelde daarom als een slok fris water. De wereld van Sansaar is namelijk heel bijzonder. Een grijs landschap van kiezels waar mensen op intelligente mammoetachtige wezens van oase naar oase reizen, terwijl ondergronds mensachtige wezens leven die zich onzichtbaar kunnen maken en er een groep is die met behulp van speciale uitrusting kan vliegen. Deze wereld leren we kennen door de ogen van Achon. Na het verdwijnen van zijn opa en oma is hij op straat komen te leven. Zijn erbarmelijke omstandigheden worden door de auteur goed weergegeven.

Deze eerste hoofdstukken zijn heel goed. Hij volgt aanwijzingen op waardoor er uiteindelijk een keer komt in zijn omstandigheden. Ik las ademloos hoe hij uiteindelijk terechtkomt in Sansaar. Daar zakte voor mijn gevoel het verhaal echter in. Achon moet verschillende lessen leren om te leren vliegen maar dat voelde repetitief, vooral omdat hij zich steeds voor mijn gevoel naar gedroeg naar de mensen om hem heen. Ik kon er niet meer heel erg goed met hem meeleven. Misschien was het beter geweest als hij meer zijn nieuwe omstandigheden had vergeleken met zijn oude leven en langzaam was gegroeid in het accepteren ervan? Aan het eind vinden echter enkele rampzalige gebeurtenissen plaats en komt het mysterie van de vernietigde oases weer op de voorgrond. Vooral het einde van een grote oase was goed spannend. Ik hoopte op een grote climax, maar het verhaal eindigt op een cliffhanger… Er komt dus kennelijk een vervolg.

De wereld is origineel, zoals ik zei en over het onderliggende conflict heeft de auteur duidelijk nagedacht. De hoofdpersoon is goed gekozen. Dat zijn missie is het vinden van zijn grootouders maakt het heel persoonlijk. Enkele van de bijfiguren, vooral de slimme Tilio, komen echt tot leven.
Voor wie snakt naar originele ideeën in Nederlandstalige genrefictie kan ik dit boek echt aanbevelen.

Dans Magazine

Helaas moet ik ook wat kanttekeningen maken. Niet alleen vond ik het midden wat minder sterk dan begin en einde, ik struikelde ook wel op plekken over de schrijfstijl. Er waren wat redactiefoutjes, maar niet zoveel dat ik me er echt aan stoorde. Wel vond ik (vooral in het begin) enkele lange zinnen, waarin een bijzin een andere bijzin bevatte. Ook later had ik het idee dat de tekst vloeiender had kunnen lopen, waarschijnlijk door wat meer af te wisselen in zinslengte en zinsconstructie. Wat de auteur ook op een paar plaatsen doet, is haar karakter laten bijkomen of ontwaken en dan iemand laten vertellen wat er gebeurt is, in plaats van dat zelf te beschrijven terwijl dat gebeurt. Dat creëert volgens mij onnodige afstand tot de gebeurtenissen. Verder kiest ze er opeens voor om uit het perspectief te schrijven van andere personen dan Achon, terwijl ik het meestal beter vind strak aan het gekozen vertelperspectief vast te houden. Nog niet zo goed als de internationale concurrentie dus, maar deze auteur is er zeker een om in de gaten te houden. Dit boek is haar debuut en dat suggereert veel voor als ze haar schrijfstijl heeft kunnen bijschaven en nog wat meer in het hoofd van de karakters weet te duiken.

Eerder verschenen op Hebban