Goed geschreven, stemt tot nadenken
[Recensie] Een dodelijk virus zorgt ervoor dat vlees van koeien en varkens niet meer te eten is door mensen. Huisdieren moeten worden afgemaakt. Dierentuinen raken in verval. Maar mensen willen vlees; ze denken dat ze dat nodig hebben om gezond te blijven. Dus stappen slachterijen over op ‘speciaal vlees’. Het is verboden om het kannibalisme te noemen en men heeft het over producten, drachtige wijfjes, exportkwaliteit. Het vlees is vaak genetisch gemanipuleerd om het nog malser en verslavender te maken.
In deze wereld leeft Marcos Tejo. Hij werkte vroeger in de slachterij van zijn vader. Ook na de Transitie is hij in de vleesindustrie blijven werken, waar nu mensen worden gekweekt en geslacht. Het vraagt veel van hem; ’s nachts heeft hij nachtmerries. Hij heeft zijn royale salaris nodig om het verzorgingstehuis voor zijn demente vader te betalen.
De Argentijnse Agustina Bazterrica beschrijft het slachtproces tot in detail, in korte, rake zinnen. In het begin lees ik maar een paar bladzijden per keer, omdat het zo heftig is. Telkens als ik ervan gruwel, vraag ik me af waarom we dit voor niet-menselijke dieren wel normaal vinden. Dit verhaal staat helemaal niet zo ver van onze wereld. Wat me ook opvalt is dat veel mensen denken dat het virus niet echt is, maar bedacht door de overheid. De motivatie daarachter wordt niet helemaal duidelijk, maar blijkbaar was deze gedachte er al voor de coronapandemie.
Marcos Tejo heeft momenteel nog meer zorgen, want pas geleden is zijn vrouw naar haar moeder is vertrokken, nadat hun zoontje overleed aan wiegendood.
“Een mens kan overal aan wennen, behalve aan de dood van zijn kind.”
Dan krijgt Marcos van een zakenrelatie een exclusief wijfje cadeau, eentje van de Eerste Zuivere Generatie, dus niet gemanipuleerd. Ze is naakt en heeft een brandmerk op haar voorhoofd. Marcos stopt haar in de schuur en bindt het touw vast dat om haar nek zit. Hij kan haar verkopen of laten slachten, maar hij aarzelt en probeert haar zo goed mogelijk te verzorgen.
Ik vind het zo heftig om over het slachten te lezen, dat ik niet voorspeld heb dat deze vrouw een belangrijke rol gaat spelen in het tweede deel van het boek. Waar ik in het begin maar een paar bladzijden achter elkaar kan verteren, ben ik na een kwart van het boek zo gegrepen dat ik de rest in één dag uitlees. Dat is ook dankzij de goede vertaling van Heleen Oomen. Er zijn wel details waar ik mijn vraagtekens bij zet: waarom worden alle zoogdieren door het virus geveld, maar de mens niet? Zou er een virus bestaan waar dieren drager van kunnen zijn en dat alleen dodelijk is als je het eet? En waarom zijn alle huisdieren afgemaakt, maar vliegen er nog wel vogels rond?
Afgezien daarvan is Schitterend lichaam ontzettend goed geschreven en uitgekiend. Er zijn wel wat filosofische overwegingen, maar het leven van de hoofdpersoon spreekt voor zich. Dit boek zet je aan het denken op een manier zoals alleen literatuur dat kan, door je in een wereld te trekken die heel erg op de onze lijkt, met één aspect dat anders is en veel invloed heeft.
—
Eerder verschenen op Lalageleest
