Beangstigend goed
[Recensie] Tom Brandt is op een fotoklus voor National Geographic op IJsland. Hij heeft nog een paar dagen te gaan voor hij naar huis kan. Nog een keer brengt hij een bezoek aan de vulkaanpijp van de Thrihnukagigur. Hij maakt daar de meest waanzinnige foto’s, de kleuren zijn onaards mooi. Wanneer de klus er uiteindelijk opzit gebeurt er tijdens de kabelrit terug naar boven iets vreemds, de aarde schokt, alles trilt en er ontstaat een hachelijke situatie. Is dit een van de vele aardbevingen die het land geregeld teisteren? Toch ervaart Tom dit heel anders en in de paniek die ontstaat, moet hij een aantal heftige beslissingen nemen om mensenlevens te redden. Het is al bij al een angstaanjagende ervaring maar wel eentje die Tom meteen aan het denken zet, gevoelsmatig klopt er iets niet. Tom houdt zoals altijd zijn hoofd koel en probeert de gebeurtenis rationeel te verklaren. Met de hulp van de geologen van het lokale meetstation probeert hij vervolgens te achterhalen wat er is gebeurd. De conclusie die ze trekken is te bizar voor woorden maar als deze theorie klopt dan loopt niet alleen IJsland gevaar maar de gehele westerse wereld.
De MIVD, de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst, de andere werkgever van Tom, neemt contact met hem op en geeft hem een opdracht die hij kan combineren met verder onderzoek naar wat er aan de hand is. Inmiddels heeft het onderzoeksteam duidelijke aanwijzingen dat moeder natuur niet zelf verantwoordelijk is voor wat er in de vulkaanpijp is voorgevallen. Maar dan is het wel zaak te achterhalen wie er bezig is haar uit te dagen en hoe. Als het niet lukt daar achter te komen en op tijd in te grijpen is de schade niet te overzien.
Alles wijst er op dat er een actieve Al Qaida-cel bezig is die de wetten van de natuur tart en zich gevaarlijk dicht bij de actieve vulkaan Katla begeeft. Het is een kwestie van tijd en van het slagen van een wel heel macaber geologisch experiment door de verkeerde mensen, dat IJsland van de kaart kan vegen. Als ze goed zitten met hun informatie, en Tom ook, dan is de vulkaanuitbarsting van de Eyjafjallajökull in 2010, slechts een klein voorproefje geweest van wat hen nu te wachten staat. Tom moet zich undercover door het onherbergzame en onvoorspelbare IJsland manoeuvreren en zien te achterhalen waar de kern van de aankomende ellende zit. De klok tikt genadeloos door, daarbij heeft moeder natuur schijnbaar niet de intentie om ook maar enkele medewerking te verlenen en gebeuren er de vreemdste dingen die bij Tom vooral een onbehaaglijk gevoel achterlaten. Hier is zoveel meer aan de hand dan hij had gedacht en dat alles bemoeilijkt zijn missie. Tom zal meer dan ooit, met gevaar voor zijn eigen leven, een catastrofe moeten zien te voorkomen. Het is een kwestie van snelheid en het gevaar onder ogen komen, anders is de kans groot dat onze samenleving kennis gaat maken met een terroristische aanslag die al de andere zal doen verbleken.
Moeder natuur heeft vreemde kostgangers. Op IJsland weten ze daar alles van en de bevolking is het gehele jaar, dag in dag uit, op haar hoede voor wat o.a. de actieve vulkanen daar kunnen aanrichten. Maar ook al zijn ze enigszins voorbereid, ze zijn ook nieuwsgierig naar het natuurgeweld, het maakt hun land ook meteen zo uniek en tot een toeristische trekpleister. Het ruwe landschap, het onvoorspelbare en de unieke omstandigheden maakt dat de IJslander onvoorwaardelijk van het landschap houdt. Maar feit blijft dat ze op een bom leven, made by mother nature, en daar moet de mens zich vooral niet in gaan mengen.
Frank van Zwol, beroepsavonturier en volgens mij het alter ego van zijn hoofdpersonage Tom Brandt, weet zijn wereldse avonturen te combineren met spannende verhalen die zomaar eens de actualiteit kunnen zijn. Het is zelfs zo dat je tijdens het lezen gaat googelen om te checken of wat hij schrijft ook echt is gebeurd, zó realistisch weet hij zijn verhaal neer te zetten. Die betrokkenheid van je lezers opeisen en vasthouden is ontzettend knap. Een angstaanjagend scenario verweven met de realiteit van vandaag de dag. Hoe doet hij dat toch?
Duidelijk is dat er ook nu weer enorm veel research is gedaan. In al zijn boeken tot nu toe is het opvallend hoe gedetailleerd de sfeerschetsen zijn, de actiescenes zijn op het filmische af en zijn personages zijn bijzonder en authentiek tegelijk. Er spelen in dit verhaal diverse factoren een grote rol. De hoofdrol is weggelegd voor het onvoorspelbare IJsland en dat wordt beeldend beschreven. Je voelt de mist rondom je hoofd en je hoort het snerpende lavagruis onder je voeten kraken. Want zó schrijft Van Zwol, je bent er zelf bij terwijl je dat in dit geval waarschijnlijk liever niet zou willen. Door deze manier van schrijven is de spanningsboog vanaf de proloog behoorlijk hoog. Wanneer die wat naar de achtergrond verdwijnt komt dat alleen maar omdat je wordt meegetrokken in het onderzoek, het geheimzinnige en de dubbele agenda’s van de betrokkenen. Hij zet je daardoor dan ook geregeld op een verkeerd spoor, terwijl je zo overtuigd was van je gelijk, niet dus. De sfeer, de vulkanen, de beschrijving van het eiland zelf alles klopt gevoelsmatig tot in het kleinste detail.
Schokgolf is een thriller geworden die, geheel in de stijl van Van Zwol, zo echt voelt dat je een dergelijk iets een dezer dagen zomaar eens in de nieuwsberichten kunt zien, huiveringwekkend en ronduit bizar. Hij combineert ook in dit verhaal feiten met een fictief verhaal. Het meest angstaanjagende aan dit geheel is dat als Van Zwol dit kan bedenken, hoe zit dat dan met ‘anderen’? Je moet er niet aan denken. Het genre waarin dit boek past is dan ook ‘faction’: fictie ontmoet non-fictie. De schrijfstijl is zonder poespas maar met een overtuigende kennis van zaken. Lekkere vlotte dialogen, geen overkill van informatie maar precies goed gedoseerd. Dit boek is niet alleen bijzonder spannend maar ook weer heel leerzaam.
Schokgolf fascineert, blijft dat doen en doet het na afloop nog steeds. Het zou zomaar eens kunnen dat……..dát aspect blijft je bezighouden. Bijzonder genoeg ga je bepaalde gebeurtenissen in het nieuws ineens anders bekijken. “Zou dat werkelijk zo zijn gegaan? Of is dat wat ze ons willen doen geloven?”. Dát gevoel laat maar niet los en dan schrijf je toch wel beangstigend goed.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
