Schone Schijn
In het debuut van Sarah Meuleman staat vermissing centraal. De zes levens van Sophie wordt door dit spannende thema een thrillerachtige roman. Maar heeft Meuleman genoeg in haar mars om méér in De zes levens van Sophie te stoppen dan alleen een spannend plot?
[Van deze roman verscheen een voorpublicatie op Athenaeum.nl]
In De zes levens van Sophie volgen we de dertigjarige Hannah die het goed voor elkaar lijkt te hebben in New York, waar ze een glamourleven leidt als modecolumnist. Al snel blijkt echter dat ze niet tevreden is met haar leven. Ze besluit om haar nette appartement en lieve vriend om te ruilen voor de eenzaamheid van een kale kamer in Brooklyn. Ze wil zich namelijk volledig gaan richten op het schrijverschap, maar ze wordt achtervolgd door gevoelens van gemis en schuld. Door middel van flashbacks naar achttien jaar terug komen we meer over hun oorzaak te weten. Daar vinden we de jongere Hannah en haar beste vriendin Sophie in het Belgische Bachte. De meisjes worstelen met hun leven als tienermeisje terwijl op de achtergrond de gruwelen van de zaak-Dutroux spelen.
Biografieën
Het gemis dat de oudere Hannah voelt, heeft te maken met een vermissing, waarover de lezer langzaam meer te weten komt. Maar om haar gevoel een plaats te geven, is ze begonnen aan het schrijven van een biografie over de verdwijning van Agatha Christie, Barbara Follett en Virginia Woolf. De aantekeningen voor haar biografie zijn door de roman heen gesponnen. De kleine reconstructies van de levens van deze schrijfsters zijn boeiend, maar blijven – mede omdat ze over maar liefst drie schrijfsters gaan – helaas oppervlakkig.
De zes levens van Sophie bevat dus een verhaallijn in het heden en in het verleden, plus nog eens de drie verhaallijnen van de verdwenen schrijfsters. Meuleman voelde waarschijnlijk ook aan dat dit wat verwarrend kon werken. Daarom heeft ze de roman opgedeeld in talloze korte hoofdstukjes. Deze zijn allemaal netjes voorzien van een hoofdstuktitel, een plaatsaanduiding en een jaartal. Het doet allemaal een beetje overdreven aan: interessantdoenerige titels die overstromen van de intertekstuele verwijzingen voor hoofdstukjes van gemiddeld vier pagina’s. Tussendoor worden ook nog eens grotere delen aangeduid met de namen van Hannah, Sophie of de schrijfsters, wat eigenlijk alleen maar overbodig is en verwarrend werkt. Het geeft de roman een air van verzorgdheid, terwijl het boek eigenlijk gewoon overvol en rommelig is.
Spanning
Deze overload kan niet verhullen dat de roman wat betreft literaire kwaliteit te wensen overlaat. Het verhaal is spannend, waar bijvoorbeeld het dreigende van de zaak-Dutroux op de achtergrond bij meespeelt. Maar helaas zit de spanning enkel in het verhaal, Meuleman slaagt er niet in iets van deze spanning in haar schrijfstijl te leggen. Ze probeert het met goedkope spanningsopwekkers zoals het herhaaldelijk ‘Wat hebben we gedaan?’ of ‘Kun je leren vergeten?’ Soms pakt ze het anders aan en probeert ze het met dramatische taalspelingen:
‘Snikken helpt niet, ademen moet ze. Ook al snijdt een touw haar longen. Af ook al zit er geen zuurstof in de lucht die. Ze naar binnen. Zuigt. (…) Ze weet dat ze het kan en hoe. Je voor de vijfde keer sterft en dan. Gewoon weer.
Wakker wordt.’
Waarmee ze de plank juist misslaat: Meuleman lijkt niet te begrijpen dat spanning hem zit in de subtiliteit en niet in het overdrevene. Verder moet Meuleman het verhaal soms redden met ongeloofwaardigheden, omdat ze zichzelf en de lezer heeft verstrikt in haar ingewikkelde plot. Kleine incoherenties zijn hiervan het gevolg, waaruit blijkt dat Meuleman verhaaltechnisch hier en daar wat steekjes heeft laten vallen.
Met alle verhaallijnen en hoofdstuktitels is De zes levens van Sophie een vol boek dat mooier lijkt dan het is. Wanneer je de onnodige poespas achterwege laat, blijft er naast een spannend plot eigenlijk niet veel meer over dat de moeite waard is. Met de biografieën gaat Meuleman niet de diepte in en ook de spanningsopwekkers zijn te simpel. Door het spannende verhaal zal De zes levens van Sophie aardig wat thrillerliefhebbers kunnen bekoren, maar op andere punten laat de roman te wensen over.
