De prijs om te mogen thuiskomen
[Recensie] In Sirius, een bundel van honderd heftige, afschuwwekkende, verleidelijke fabels, brengt Hanz Mirck in poëtisch proza een schurftige zwerfhond voor het voetlicht. Of is het een mens op de vlucht wiens hondenleven (opgejaagd, getemd, geknecht) ons hier vrijpostig in de schoot geworpen wordt?
Hanz Mirck schrijft al ruim dertig jaar proza en poëzie. In Apeldoorn, waar hij drie jaar stadsdichter was, gaf de discussie rond een gepland asielcentrum de aanzet tot Sirius. Mirck zocht naar een geschikte metafoor voor zijn verhaal en vond die bij zijn eigen hond Holly.
Duistere, komische queest
In een soms duistere, soms komische queeste laat Mirck zijn dubbelzinnige personage van de Hel via Eden naar de Hemel zwerven. Na lang spartelen in ‘wild bruisend wit’, onder een immens ‘inktzwart’, klautert de vluchteling-hond aan land. Hij botst er op prikkeldraad en het obstakel van de taal van overheden. Hij is niet welkom.
Volgt een eis tot inburgering, inclusief het aanleren van lokale gewoonten (‘biefstuk met slagroom’, ‘buiten plassen’, ‘een riem dragen’). De hond wordt ondergebracht in een gesloten asiel, tot een baas hem uiteindelijk ophaalt. In Eden probeert de hond zijn nieuwe rol naar behoren te vervullen. ‘Slapen, rennen, springen, drinken/ graven, liggen, wachten, dromen/ zuchten, hijgen, krabben, trillen’ en zwijgen. Slechts nu en dan mag hij het gazon betreden, zijn gevoeg doen pas als de baas het wil. ‘Brave jongen’. Een goed afgerichte hond maakt meer kans op een plek in de Hemel. Alleen krijg je een hond met een verleden niet zomaar alles afgeleerd. Een door merg en been gaande schreeuw om hulp weerklinkt.
Slachtoffer of gelukszoeken
Mirck ontregelt onafgebroken door zijn personage afwisselend als slachtoffer en gelukszoeker te presenteren, als een weerzinwekkend, bedreigend en vertederend, volgzaam wezen. Een effectieve aanpak waarmee Mirck ook het standpunt van de buitenstaander, de lezer, pijnlijk in vraag stelt.
Kunnen we ons makkelijker inleven in een hond dan in een vluchteling? Waarmee associëren we een zwerfhond, waarmee een vluchteling? Wat is de prijs om te mogen thuiskomen? Sirius, verrijkt met indringende hondentekeningen van de hand van Rianne Heimgartner, opent onverbiddelijk mensenogen en is zeker niet uit na één keer lezen. Pas bij herlezing tekent zich, in een prachtige constellatie, langzaam het sterrenbeeld Grote Hond af, met de heldere ster Sirius tegen de achtergrond van een inktzwarte hemel.
—
Eerder verschenen op Geen dag zonder boek
