‘Een biografie van Parijs’
[Recensie] De ondertitel Een biografie van Parijs riep bij mij de nodige verwachtingen op. Hier had ik wel zin in! Een boek over Parijs, de lichtstad, waarin de historische ontwikkeling van de stad in het licht van de grotere, Franse geschiedenis wordt belicht. Een verhaal over gebouwen en mensen, over dagelijks leven en de cultuur van schilderkunst en muziek, over veranderingen in leefpatroon en vormgeving van de openbare ruimte.
Stad van ideeën heeft een chronologische opzet en begint in de oudheid wanneer de eerste bewoners zich aan weerskanten van de Seine vestigen en het Ile de France wordt bewoond. Alec van der Horst is naast gids in Parijs ook filosoof en dat laatste is in dit boek duidelijk te merken. Hij ziet filosofie als de weergave van menselijke ideeën over de wereld en het leven en deze filosofie weerspiegelt zich in Parijs want hij is ervan overtuigd dat “filosofie en de stad Parijs op innige wijze verstrengeld” (p. 14) zijn met elkaar want “de stad fungeerde als voedingsbodem voor nieuwe ideeën en de nieuwe ideeën als voedingsbodem voor de stad” (p. 14).
Het is zeker een manier om naar de stad Parijs te kijken en Alec doet dat met de nodige kennis van zaken. Hij weet steeds mooie verbindingen te leggen tussen het Louvre, gebouwen, metrostations en vooral Europese filosofen en andere personen uit de geschiedenis vanaf de oudheid.
Verhalenderwijs worden stad/gebouwen en belangrijke mensen aan elkaar gekoppeld en daarin hoor je de gids in Alec van der Horst praten. In zijn rondleiding door het Louvre is er uiteraard ook de nodige aandacht voor de kunstwerken. Zo constateert Alec van der Horst: “Parijs zou nooit een ideeën- en kunsthoofdstad gebleven zijn zonder de intens stimulerende kennismaking met de Italiaanse Renaissance” (p. 104).
Zo krijgt de lezer gaandeweg wel een impressie van de stad en hoort iets over haar ontwikkelingen door de eeuwen heen maar het is wat fragmentarisch want de belangrijkste optiek is de filosofie, vandaar de titel van dit boek Stad der ideeën. Het is zeker een originele invalshoek want ik denk dat de gemiddelde gids van Parijs amper aandacht aan filosofie zal besteden.
Dit boek is daarom naar mijn mening vooral een áánvullende biografie want ik mis toch teveel de rode draad van de historische ontwikkeling van de stad. De verhalen die in Stad der ideeën worden verteld, zijn zeker de moeite waard en leggen onverwachte accenten maar de stad zelf met zijn bewoners en hun cultuur door de eeuwen heen komt daardoor toch wel wat te kort.
Voor filosofisch geïnteresseerde mensen is dit boek bijzonder interessant maar voor wie het verhaal van Parijs zelf zoekt, vindt maar zeer ten dele wat hij dacht te vinden.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
