"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Stedelijke macht tussen overvloed en stagnatie

Woensdag, 10 november, 2021

Geschreven door: Rudolf A.A. Bosch
Artikel door: Marjoke de Roos

Stadsfinanciën, sociaalpolitieke structuren en economie in het hertogdom Gelre

[Signalering] Geld en macht zijn belangrijke pijlers onder de geschiedenis. Daarom zijn studies als dit proefschrift van Rudolf Bosch zo belangrijk voor iedereen die probeert te begrijpen hoe de laatmiddeleeuwse samenleving functioneerde – zeker ook in vergelijkend perspectief. De nadruk ligt op de financiële handel en wandel van de steden Arnhem en Zutphen, maar tegelijkertijd gaat het boek over de politieke ontwikkelingen in het versnipperde en verdeelde graafschap Gelre. Dynastieke conflicten, partijstrijd en binnenlandse oorlogen konden overigens niet verhinderen dat de belangen van de landsheer en die van de stedelijke elites meer in elkaars verlengde kwamen te liggen en dat die elites hun politieke invloed wisten te vergroten.

Arnhem en Zutphen waren, in vergelijking met bijvoorbeeld Deventer, relatief kleine economische centra, waar de lokale en regionale consumptie voorop stond. Maar ook in deze steden nam de belastingdruk toe naarmate de landsheer meer geld nodig had om oorlog te voeren. De bevolking begon zich te roeren en het stadsbestuur ging professioneler opereren. Aan de hand van stadsrekeningen en andere bronnen heeft Bosch onderzocht hoe dit in zijn werk ging. Welke functies waren er? Wie deed wat? En welke maatregelen werden genomen om geld binnen te krijgen en de steden toekomstbestendig te maken? Deze benaderingswijze leidt tot een overvloed aan feiten en details. Het is dus geen boek om in één adem uit te lezen. Maar het voegt wel veel toe aan onze kennis van de Gelderse geschiedenis.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Foodlog