Zeker geen chicklit
Een boek dat Supersingle heet en geschreven is door een vrouw van net in de dertig. Je denkt: chicklit. Getut over relaties, kinderwens, al dan niet trouwe mannen, allemaal in een lichte hupserige stijl – met veel herkenbare scènes uit het dagelijks leven – en met een happy end. Hier zou ik het ironieteken moeten gebruiken. Want ik geef het toe: met die verwachting begon ik aan de nieuwe roman van Nicole van Lierop. Had ik me daar even vergist…
En toch ook weer niet. Supersingle is wel degelijk een verhaal over de tikkende biologische klok, de zoektocht naar een geschikte vent en het verlangen naar huisje-boompje-beestje. Voor Rebecca, hoofdpersoon in het boek en net als Van Nierop begin dertig, is er niets belangrijker dan, net als voor haar broers, het goddelijke geluk van een gezin te vinden en eindelijk door haar ouders als volwaardig mens geaccepteerd te worden. Tot zover de informatie van de flaptekst. Er lijkt geen wolkje aan de chicklithemel.
Takketakstijl
Maar tijdens het lezen van het boek wijzigt zich rap het een en ander, het vooroordeel blijkt niet houdbaar. De toon van het verhaal is bijtend, de sfeer is cynisch, kortom de stijl heeft niets van ‘ellende met een knipoog’. Laat die knipoog maar weg. Dat illustreert maar weer eens dat het onderscheidende element in literatuur de schrijfstijl is. Hoe je schrijft is veel belangrijker dan wat je schrijft. Met woordkeus en zinsopbouw is de vorm en daarmee de betekenis van een verhaal te sturen.
Aanvankelijk beschrijft van Nierop in korte brutale zinnen hoe Rebecca op zoek is naar de juiste man. Juist doordat ze daarmee de frivole sfeer omzeilt die je in dit soort verhalen vaak aantreft, ontstaat er een mooie gelaagdheid in het verhaal. Onder het luchtige oppervlak van de zoekende dertiger zit een naar erkenning hunkerend meisje. Op een gegeven moment komt ze Willem tegen.
‘Zijn golvende haar met in het midden een scheiding, die net als bij haar vader naar links gedragen werd, bewoog op en neer. Grijs haar, minimaal boven de veertig, tekort aan aandacht, uit een arbeidersgezin, merkenobsessie, kent zichzelf niet.
[…]
Ze werd overmeesterd. Zijn blik tastte haar hersenen aan. Ze kon er niets aan doen.’
Deze Willem is natuurlijk getrouwd en natuurlijk begint ze een affaire met hem. En wordt zwanger van hem. Dan verandert niet alleen het leven van Rebecca, want dit is uiteraard niet de manier om haar vent- en kinderwens in vervulling te laten gaan. Ook de stijl van het boek verandert. Van Nierop schiet ineens minder vanuit de heupen, maar kiest voor een rustigere en vertellendere stijl. Dit versterkt de ernst van het verhaal; was het eerst nog wel grappig door de catchy toon, later is daar geen sprake meer van.
Vulmiddel
Maar tot op dat moment had het boek een strak plot dat langzaam maar zeker naar een climax toe werkte – hoe loopt het af met Willem? Zodra dat bekend is, gaat Van Nierop zwalken. Er komen allerlei scènes langs die weinig toevoegen. Die zijn vooral opvulling om een tweede climax – met Rebecca is meer aan de hand dan we dachten – niet te snel op de eerste te laten volgen. Voor de roman die Supersingle is, is die laatste ontknoping van groot belang juist omdat die een extra dimensie geeft aan het Willem-gedoe. Daarom is het jammer dat hier niet het juiste evenwicht gevonden is.
Van Nierop bewijst met Supersingle dat een flink clichématige plot door een goede en afwijkende verteltrant een verrassend goed boek kan opleveren. Kan, want het tweede deel van het boek moet veel strakker, wil het boek er echt toe doen.
