Mooi fragmentarisch debuut
[Recensie] Een debuut lezen is altijd een verrassing. Wided Bouchrika was tot hiertoe vooral bekend van haar journalistieke werk bij Knack, maar ze is veelzijdiger dan alleen in de journalistiek. Ze heeft ijzers in het vuur van kunst en politiek, pendelt voortdurend tussen België, Londen, Kopenhagen en Tel Aviv. Ze schreef mee aan het non-fictieboek Lunatic en deze rusteloze Vlaams-Tunesische heeft nu haar eerste roman uit.
“We laten elkaar geen keuze. Als er geen band gesmeed wordt, kan er ook geen breken. Ik hou je op een afstand. Zoals je met een slang zou doen, porrend met een stok, hopend dat hij er niet naar duikt en zijn tanden in je vlees zet of je in een wurggreep houdt. Of hopend dat hij dat verdomme wel doet.”
Achtergrond
Teer is een veelgelaagde roman geworden. Een verhaal over Imène die voortdurend tussen het land van haar vader en het land van haar moeder op en neer reist. Die landen worden niet expliciet benoemd, maar dat hoeft ook niet. Soms werkt ze in het ene land, dan weer in het andere. Ze verdient haar geld door deel te nemen in focusgroepen die diensten en producten evalueren. Overal meet Imène zich een andere identiteit en achtergrond aan. Ze leeft een beetje op de dool. Dan weer hier en dan weer ergens anders. Ook in haar relaties vindt ze geen stabiliteit. Ze experimenteert met verschillende minnaars en vormen van intimiteit en seks. Misschien komt ze nog het dichtste bij die intimiteit met Levi alhoewel ook dat moeilijk ligt: “’Ik zie mezelf in je ogen’, had je me gezegd. Het betekende dat ik je nooit zou zien. Je toonde jezelf alleen aan jezelf door mijn ogen. Ik zag mezelf niet in je ogen. Ik zag niets.’” Ze heeft dan ook geen moeite met loslaten. Ook aan zichzelf probeert ze te ontsnappen. Ze steekt haar gedachten in de meest banale situaties om “te ontsnappen aan de weerklank van haar geest.”
Identiteit
Imène is op weg naar No Name, Colorado, USA, wanneer een grenswachter haar identiteit in vraag stelt. “Je wordt onder de loep gehouden van de grenspolitie die wil weten wie je bent, maar je kunt het juiste antwoord niet vinden.” Dat doet haar op zoek gaan in zichzelf naar haar persoonlijkheid, haar ik en eigen individualiteit. Dat zichzelf (her)kennen is niet zo simpel voor Imène want de waarheid is zelden eenvoudig. Imène is een complexe persoonlijkheid. Ze is natuurlijk in de eerste plaats de som van twee andere persoonlijkheden. Haar vader die als bootvluchteling naar Europa kwam, maar nadien terug naar zijn thuisland keert. Haar moeder die in rouw leeft voor haar eerste liefde die ze achterliet voor de kortstondige liefde van Imènes vader. Haar dochter is de constante herinnering aan haar verlies en naïviteit. Wanneer haar moeder de dertienjarige Imène betrapt op het schrijven van een liefdesbrief waarschuwt ze haar om zichzelf nooit helemaal te geven. Die wrede raad neemt Imène ter harte en ze geeft zich dan ook nooit volledig al lijdt ze daar wel onder. ”’Dat is waarom ik mezelf met niemand deel’ zeg ik uiteindelijk in zijn oksel. ‘Wie zichzelf volledig geeft, blijft gebroken achter.’”
Identiteit, leegte, verloren zijn en onzichtbaarheid zijn de meest belangrijke thema’s in dit debuut. Het is bepaald geen gemakkelijk boek, dat vond ik tenminste, maar het is zeker de moeite waard. Het is voor mij een van die boeken die je moet herlezen om er elke laag uit te kunnen halen.
Fragmentarisch
Heel knap is de gestructureerde warboel waarin het verhaal gegoten is. Heel fragmentarisch wat mooi past bij het chaotische leven van Imène. Alle kleine banale gebeurtenissen weven zich zo tot een geheel. Wided Bouchrika gebruikt ook vaak spiegelbeelden. Het zit al in de titel Teer wat zowel gelezen kan worden als teder, broos en breekbaar, maar ook als de kleverige substantie pek. Wided Bouchrika schreef een roman waarin haar lezers antwoord kunnen vinden over vervagende grenzen tussen verschillende identiteiten en wie of wat iemands identiteit bepaalt. Of misschien ook wel over volwassen worden. Zeker een auteur om op te volgen.
—
Eerder verschenen op Boekensite Gent
