Terug naar het dierlijke
[Recensie] Alles aan het boek Beer is compact. De naam van de schrijfster, de titel, de inhoud en het formaat. In een bescheiden maar intense 141 bladzijden krijgen we het verhaal voorgeschoteld van Beer. En dikker hoeft het boek niet te zijn. Het is meer dan genoeg.
De alleenstaande bibliothecaris Lou krijgt de kans van haar leven om uit haar stoffige archieven weg te komen. Ze mag de bibliotheek in het landhuis van een negentiende-eeuwse kolonel catalogiseren. Na enig aarzelen reist ze af naar het verlaten landgoed. Maar ze is niet de enige bewoner – er is een beer. Aan een ketting.
Met deze ingrediënten smeedt Marian Engel een verhaal dat heftig, emotioneel, meeslepend en ja, ook erotisch is. Ze gebruikt kortom een rijk palet aan menselijke emoties om een langzaam op stoom komende liefdesgeschiedenis in woorden te vangen, en ze doet dat excellent.
Lou wordt door Homer Campbell, de eigenaar van een winkel bij de jachthaven, naar het eiland gebracht. Ze loopt het prachtige oude huis op het eiland in Noord-Ontario binnen. Dat het een excentrieke bewoner heeft gehad is duidelijk. Het huis staat vol vreemd antiek, rare tafeltjes, stoelen met gekrulde armleuningen, verstofte fauteuils, vochtig uitgeslagen schilderijen. En dan is ze nog niet eens in de kelder geweest.
De reis was lang en ze heeft honger, dus bakt ze plakjes bacon in een zwarte ijzeren koekenpan.
“Toen ze ging zitten bemerkte ze dat de beer in zijn deuropening naar haar stond te staren.
Beer. Daar. Starend.
Ze staarde terug.
Iedereen moet één keer in zijn leven besluiten of hij platonist is of niet, dacht ze. Ik ben een vrouw en ik zit op een stoep brood met bacon te eten. Dat is een beer. Geen knuffelbeer, geen Poeh-beer, geen souvenir Koala-beer. Een echte beer.”
Zo’n echte beer laat een diepe indruk achter. Ze gaat weliswaar aan de slag met haar archivering, maar ze kan het enorme harige beest niet uit haar gedachten bannen. Als ze hem de volgende dag eten geeft, kijkt hij haar dankbaar aan. Ongemerkt weer een stapje dichter bij elkaar gekomen.
Engel bouwt de interactie tussen mens en dier doortimmerd op. Meer: ze laat zien wat er met de personages die in dat van God en alles verlaten gebied leven, doet. Zoals Homer de winkelier, die sluw genoeg is om geld te verdienen aan toeristen maar ook last krijgt van de uitgestrekte Grote Leegte van het landschap.
Idem dito voor Lou. Wat Homer al zei: je moet hier niet te lang alleen zijn, daar word je raar van. Dat overkomt Lou als Beer haar beste vriend wordt als ze zijn ketting losmaakt en de kolos steeds vaker achter haar haar aan hobbelt door het huis. Onnodig te zeggen dat ze een band krijgen – een innige band. Zo innig dat ze lichamelijke fantasieën krijgt over de grote harige kop, de sterke armen en de geribbelde, lange, puntige, lenige tong van het dier. Of is ze gewoon koekoek geworden? Lees het zelf in dit merkwaardige maar hoogst fascinerende meesterwerkje.
—
Eerder verschenen op Nico’s recensies en Tiktok
