"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Thobi

Dinsdag, 25 september, 2018

Geschreven door: Maria van der Reep
Artikel door: Karin de Leeuw

Mensen die door gaan

[Recensie] Thobi wordt geboren in de township Mzamomhle in Zuid-Afrika. Zonder geboortebewijs en zonder aanwezige vader. Wanneer zijn moeder sterft is hij overgeleverd aan zijn broers. Het is een verhaal zoals er vele zijn.

Corrie Baas was een vrouw die al vroeg moest knokken voor haar idealen. In Nederland, waar iedereen in de jaren zestig alles kon studeren wat ze wilde, werd haar wens arts te worden van huis uit getorpedeerd. Ze werd verpleegkundige en laborante en ging werken voor het Rode Kruis. Tussen 1984 en 2001 werkte ze in Bosnië, Afganistan, Rwanda, Irak en nog veel meer landen waar het werk in ziekenhuizen en vluchtelingenkampen ‘een uitdaging’ is. Het is een uitzonderlijk verhaal.

Er is nog een derde persoon in dit verhaal: Maria van der Reep, een Nederlandse die het werk van Corrie Baas lange tijd volgde en steunde, tot dat Corrie in 2002 overleed aan een verwaarloosde longontsteking. Ze schreef twee boeken naar aanleiding van het leven van haar vriendin: De blauwe spiegel, een roman over het leven van Corrie Baas en Thobi. Het tweede gaat over het werk dat gedaan wordt met steun van de Stichting Kinderen Corrie Baas (KiCoBa), een fonds voor met name oorlogs- en aidswezen.

De Thobi uit de titel is bij aanvang van het boek een puber. Van zijn broers, die met de zorg voor hem belast zijn, heeft hij weinig goeds te verwachten. Met zijn vriend Sam samen zwerft hij rond en leidt een leven dat ook niet helemaal het daglicht kan zien. Zonder identiteitspapieren is hij verstoken van vervolgonderwijs en medische zorg, veroordeeld tot kruimeldiefstallen, nederige baantjes en wonen in onveilige oorden. Maar zonder identiteitspapieren weet hij ook niet wie hij is. Is hij een Xhosa? Wat is zijn identiteit?

Hereditas Nexus

Een mooi, gaaf joch is het. Dat is te zien op de foto op de cover van het boek. Juist dat blijkt nog weer een nieuwe valkuil. Wanneer Thobi op zoek gaat naar zijn vader, die ergens in de mijnen werkt, lokt de broer van Sam hem, waarschijnlijk in samenwerking met Thobi’s eigen broers, in de val en probeert hem voor de prostitutie te verkopen. Ze krijgen er een aardig bedrag voor. Kennelijk voldoet Thobi niet, want de politie vindt hem terug in een ziekenhuis, waar hij in coma ligt na en poging hem te verdrinken.

De politie was nooit naar de jongen op zoek gegaan wanneer Thobi niet op zijn veertiende in contact was gekomen met Catch, een stichting die buitenschoolse opvang organiseert in Mzamomhle. Zij zorgen er voor dat de jongen gezocht wordt wanneer hij niet komt opdagen. Zij halen hem terug wanneer hij uit het ziekenhuis komt en geven hem kansen. Voor Thobi loopt het goed af en zijn verhaal is er uiteindelijk een van een extreem succes.

Maria van der Reep schrijft het verhaal met vaart en inlevingsvermogen. Ze is geen verslaggeefster of schrijfster uit roeping, maar maakt het boek omdat ze geld wil verdienen voor de stichting KiCoBa, waar ze voorzitter van is. Dit boek vertelt over het werk dat Van der Reep over een lange periode van jaren steunt en zelf bezoekt. Maar het is ook de biografie van een jongen die op totaal andere wijze opgroeit dan een blank, Nederlands kind zich kan voorstellen.

Dit is een boek dat ook op scholen zou kunnen worden gebruikt, dat je cadeau kunt geven aan je puber neefje of nichtje.

Zo dacht ik, maar de eerste die ik het boek gaf, begon een verhaal tegen me over hulpverleners die zich in arme landen misdroegen en fondsen met onduidelijk beheer van gelden. Vragen over de politieke wenselijkheid van dit type hulpverlening en cynisme naar aanleiding van gebrek aan integriteit van een aantal hulpverleners mogen er zijn. Thobi en de zijnen kopen er echter weinig voor. Respect voor mensen die op een eerlijke wijze kinderen helpen die het alleen niet redden, of dat nu in Nederland is of in extreme omstandigheden elders, lijkt me het begin van een betere wereld. Het is daarom goed dat Maria van der Reep Thobi geschreven heeft.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles

Het boek is te bestellen via www.kicoba.nl