"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Triggerhappy

Zondag, 5 januari, 2014

Geschreven door: Bart Chabot
Artikel door: Claudia Zeller

Impressionistisch theater

Triggerhappy van Bart Chabot is een raar boek, en Frank Versteeghe is misschien wel een van de meest ongrijpbare en onverklaarbare personages die ik de laatste tijd ben tegengekomen. In fragmentarische schetsen die steeds in tijd en ruimte verspringen, wordt een moderne versie van Jack the Ripper zichtbaar, in beelden die op kantelen staan. Bij Chabot balanceer je altijd op het randje van het beeld. Als door een impressionistische stofzuiger word je erin gezogen en dan, zodra er iets gaat gebeuren, springt het beeld op zwart.

Triggerhappy is enerzijds de misschien wel jaarlijkse herhaling van een moordpartij, vermomd als vakantiereisje langs pittoreske Franse plaatsjes, en anderzijds een reis door het verleden van Frank. En dat verleden zit vol duistere schimmen, net als zijn heden. Toch is het alsof Frank Versteeghe, succesvolle chirurg met een voorliefde voor het uit elkaar halen van dingen en mensen, zich door een tijdloos universum beweegt, steeds gedreven door dezelfde perverse fantasieën, steeds getriggerd door onschuldig ogende uitspraken van mensen in zijn omgeving. Maar Chabot psychologiseert niet, de vernielingsdrift van Frank Versteeghe wordt gepresenteerd met een nuchterheid waar je als lezer van huivert:

Hij pakte het mes dat op het bureaublad klaarlag, nam de pop stevig beet, en hield zich voor de verandering eens niet aan zijn moeders levensles. Het mes sneed alle kanten op. Lang had Frank niet nodig. Dat moest hij vaker zo doen, nam hij zichzelf voor.

Bedrieglijke idylle

In tegenstelling tot het verhaal van Jack the Ripper dat pas achteraf kon worden verteld, houdt Triggerhappy op voordat het verhaal afloopt. Dit einde in medias res lijkt me aardig om te citeren. De slotzinnen van Triggerhappy luiden:

Boekenkrant

De lucht voor hem en om hem heen was lichtblauw; alsof een kind met waterverf in de weer was geweest, want helemaal dekkend aangebracht was het blauw niet. Nicole, dat kwam morgen wel. Morgen was vroeg genoeg.

In de beschrijvingen van de plaatselijke omstandigheden waarin de personages verkeren weerklinkt telkens de onwerkelijkheid van die plekken. Winkelcentra, terrasjes in verlaten Franse dorpen, vakantiehuizen op afgelegen plekken; Frank zoekt en vindt daar de ruimte om zijn duistere verlangens uit te leven.

Psychopaat in de open lucht

Als enige verklaring voor de donkere lusten van Frank Versteeghe krijgt de lezer een blik in het verleden: blijkbaar is Frank altijd al zo geweest; sadistisch, diabolisch, koelbloedig. Een nogal flauwe verklaring, zou men kunnen denken. Totdat ik tijdens de kerstdagen toevallig in The Psychopath Test van Jon Ronson bladerde. Volgens Ronson draait de wereld op psychopathische persoonlijkheden. Ook zijn er nauwelijks behandelingsmogelijkheden en nog minder psychologische verklaringen voor hun gedrag. De groezelige gedachte dat Bart Chabot met Frank Versteeghe een loepzuivere psychopaat als protagonist heeft gecreëerd laat me sindsdien niet meer los. Om het unheimliche gehalte nog wat te verhogen bevat Triggerhappy een aantal onheilspellende scènes. Frank die geplaagd wordt door vliegen, bestelauto’s zonder bestuurders, en de mysterieuze Van Halsteren die zo nu en dan opduikt; alles ademt suspense, maar de grote ontknoping blijft achterwege.

Dit is tegelijkertijd het grootste gebrek én de grootste kracht van het verhaal. De drijfveren van Frank blijven volstrekt onduidelijk, en als je niet oplet is er weer een moord gepleegd zonder dat je het doorhebt. Af en toe raak je als lezer ook behoorlijk in de war door de voortdurende schakeling tussen heden en verleden, verwar je Nicole, de tweede vrouw van Frank, met zijn ex Juliette, omdat alle personages behalve Frank zelf nogal schetsmatig blijven.

Moordlust

Uiteindelijk blijft Triggerhappy overeind vanwege dat wat niet wordt verteld. In die zin is Triggerhappy misschien minder een verhaal en meer een portret van een ontspoorde persoonlijkheid die in het geniep zijn seksuele driften uitleeft. Van de onthoofde poppen van zijn zus Cathy tot de toevallige buurvrouw in een Frans vakantieoord, alles moet stuk, alles moet uit elkaar worden getrokken en vervolgens weggemoffeld, opgeborgen, maar ook bewaard worden. Chabot laat zien hoe steeds meer van dit verleden vrij letterlijk aan de handen van Frank Versteeghe blijft kleven, hoe de geur van zijn daden hem blijft achtervolgen, maar Chabot drijft het verhaal niet tot zijn uiteindelijke conclusies – en dat is maar goed ook.


Eerder verschenen op Recensieweb


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.