Heimwee naar voetbal
Alles wat je toch al nooit over voetbal wilde weten,’ zou voor voetbalhaters de alternatieve titel van deze recensie kunnen zijn, maar daarmee doe je het boek geen recht. Vaders langs de lijn bevat een overdosis voetbal, maar is ook een oprechte poging te zoeken naar wat die sport is en hoe de chemie binnen een team ontstaat. Daartussendoor proef je nostalgie naar de tijd dat voetbal nog geen miljardenindustrie was. In korte hoofdstukken geeft Vergeer een blik op de wereld van trainen in de regen, douchen in schimmelige hokken tussen naakte kerels en broodjes kroket eten in rokerige kantines.
In het eerste hoofdstuk staan we meteen al met een enigszins vertwijfelde pa op het veld. Samen met zoon Sven is hij eind augustus naar de voetbalvelden gekomen en voor hij het weet is hij teamleider. De eerste harde les is dat er geen team is: ‘Niemand wil keepen. Daar begint het al mee. Wijs dan maar eens iemand aan uit het drommende clubje jongens, negen jaar oud, voor het eerst bijeen op het voetbalveld in hun gloednieuwe outfit.’ Iets verderop: ‘Ze willen toch voetballen? Teamsport! De verdediging, jongens! Maar niemand wil verdedigen. Kunnen ze niet. Allemaal wereldspitsen.’
Die prettig ontspannen stijl zet de toon, met korte zinnen, spreektaal, uitroepen van de jongens en bekeken vanuit het perspectief van de observerende vader. Een uitstekende manier om stapje voor stapje pa en zoon te volgen in hun E-pupillen competitie. In afgepaste hoofdstukjes belicht Vergeer de vorderingen op het voetbalveld.
Dat wisselt hij af met hoofdstukjes die meer de diepte in gaan zoals ‘De kooi’, waarin hij verhaalt over de eerste voetbalpartijtjes tussen Sven en hemzelf in de door de gemeente neergezette voetbalkooi, waar ze samen de bal heen en weer poeieren. Als Sven ouder wordt, doorloopt hij het voetbalklasje bij ‘Achilles’ en samen met pa gaan ze op een zaterdagmiddag zijn Achillestenue kopen. Bitterzoet verteld: ‘Weer buiten, terwijl we terugliepen naar de bus, Sven nog beduusd met de keepershandschoenen die we erbij gekocht hadden in zijn handen, voelde ik een onmiskenbaar verdriet. Ik voelde, ergens vanbinnen, dat ik hem kwijt begon te raken.’
De ontwikkeling van Sven gaat langzaam, net als de hoofdstukjes met de gespeelde wedstrijden. Op driekwart van het boek zijn er daarvan wel erg veel de revue gepasseerd. Onvermijdelijk komen alle incidenten langs die de teamgeest in de weg staan. Als daar zijn: de niet te temmen ADHD-speler, de onverbeterlijke solist, de jongen die eigenlijk niet geschikt is voor voetbal maar voor wie het te zielig is om te vertellen, de iets te assertief aanmoedigende vaders.
Wanneer nog meer obligate zaken langskomen werkt de prettig ontspannen stijl averechts: het Grote Geeuwen begint. Het gaat dan om ruzies in het team, dromende verdedigers, missende keepers, spitsen met grote muilen, de eerste verloren wedstrijd, de eerste gewonnen wedstrijd, de oude opstelling, de nieuwe opstelling, etc. Dit is voetbal, jazeker, maar mag het iets sneller?
Met ‘Novemberzon’ sluit Vergeer het boek af. Weemoedig staat de trainer te kijken naar zijn jongens: ‘De novemberzon staat laag… Op het veld gaat de wedstrijd door. Gemoedelijk, zonder incidenten of nare overtredingen. Tweeëntwintig kerels, relaxte mannen in de dop, rennen heen en weer, roepen wat, passen. Af en toe fluit de scheidsrechter…Een wedstrijd helemaal nergens om. “Hoe lang nog?” Ik weet het niet. van mij mag het eindeloos zo doorgaan. Zo zou voetbal altijd moeten zijn.’ Absoluut. Al had het iets uitdagender opgeschreven kunnen worden.
Voor het eerst verschenen op Bazarow. Ook verschenen op Nico’s recensies.
