Prachtige verhaal dat speelt in lang vervlogen tijden
[Recensie] Janine Brandsen is geschiedenisdocent en werd enkele jaren geleden zelfs genomineerd voor de prijs Geschiedenisleraar van het jaar die uitgereikt wordt door het Rijksmuseum. Het schrijven was voor haar ‘maar’ een hobby, totdat ze Elly Godijn ontmoette en haar het manuscript liet lezen van Val uit de tijd. Er werd haar onmiddellijk een contract aangeboden dat leidde tot de publicatie van Val uit de tijd bij Godijn Publishing, in het voorjaar van dit jaar.
Het verhaal brengt ons terug naar het Hertogdom Brabant in 1345 waar we de jonge Helena leren kennen. Haar vader is net overleden en hij heeft geen mannelijke erfgenamen nagelaten om zijn lakenhandel over te nemen. Helena wil het heft zelf in handen nemen maar dit druist in tegen de waarden van de koopmansgilde, die een man aan het hoofd van de handel eist. De ideale oplossing is een huwelijk, maar Helena wil enkel uit liefde trouwen, zoals haar ouders. Verschillende partijen willen aanspraak maken op de lakenhandel en door hen af te wijzen maakt Helena enkele machtige vijanden.
Val uit de tijd brengt ons een mooie historische roman. De auteur heeft een vlotte pen en een ruime kennis over de middeleeuwen. Via haar hoofdpersonages Helena, Betje en Dorothea, die alle drie een andere achtergrond hebben, klaagt ze de positie van de vrouw aan in de 14de eeuw. Het contrast tussen Betje en de twee andere personages is groot. Helena en Dorothea lijken wel moderne vrijgevochten vrouwen. Dorothea heeft een sterke eigen mening, leest boeken die haar verloofde niet bevallen en is op zoek naar de prins op het witte paard. Haar verhaal heeft een open einde gekregen in Val uit de tijd en ik vroeg me af of hier nog een tweede deel in de maak is waarin zij het belangrijkste personage in zou zijn?
En dan hebben we Betje; zij staat onder het juk van haar wrede echtgenoot en is, zoals zoveel mensen uit deze periode, zeer gelovig. Ze is niet naïef zoals je zou denken, maar houdt tijdens het lezen in je achterhoofd dat het de periode is waarin de inquisitie hoogtij vierde en waarin de boeken van Thomas Van Aquino nog steeds populair waren. Zo zal je beter begrijpen waarom ze op een bepaalde manier handelt en denkt.
Tot slot is er nog Helena, die in de verkeerde periode geboren lijkt te zijn. Je kan haar vergelijken met onze huidige feministen, maar in de 14de eeuw kleurt ze volledig buiten de lijntjes hierdoor. Het is niet gepast voor een vrouw om boven haar man te willen staan en toch probeert ze het. Het zet je toch aan tot denken. We komen van ver, vrouwenrechten zijn enorm geëvolueerd dankzij onze (bed)overgrootouders. De auteur heeft haar personages op een interessante manier neergezet, vooral door de contrasten tussen Betje, Dorothea en Helena in kaart te brengen.
Aan het begin van het boek is er een woordenlijst, wat zeker handig is, gezien de auteur gebruik maakt van de originele naamgevingen uit de middeleeuwen. Ze zal geen hedendaagse termen of equivalenten gebruiken voor voorwerpen die we nu niet meer kennen. Dit vind ik zeker een meerwaarde, gezien het een nog beter beeld geeft van die periode. Ook zorgt de auteur op deze manier dat er nog meer middeleeuwse sfeer in het verhaal zit. Je leest niet in de 21ste eeuw een verhaal uit de 14de eeuw, je wordt letterlijk teruggevoerd naar de middeleeuwen.
In een nawoord geeft de auteur een extra woordje uitleg over de historische achtergrond van het verhaal, wat zeker interessant is. Sla dus het ‘dankwoord’ niet zomaar over.
Ik was verrast dat dit een debuut was. De auteur hanteert een vlotte pen en heeft een mooie historische roman geschreven. 4 sterren en ik ben alvast benieuwd naar de volgende boeken van Janine Brandsen. Hopelijk laten deze niet te lang op zich wachten.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
