Alle schilderijen
[Recensie] Dit Engelstalige boek bevat een compleet overzicht van het werk van de Nederlandse schilder Vincent van Gogh. Het blijkt een enorm oeuvre te zijn en dat heeft wel als gevolg dat veel schilderijen vrij klein zijn afgebeeld. Wie in de eerste plaats hecht aan een volledig overzicht van het leven en een presentatie van alle schilderijen die Van Gogh heeft voortgebracht, kan in dit boek uitstekend terecht. Het boek biedt binnen zijn kaders echter geen grote afbeeldingen. Veel schilderijen zijn zelfs op klein formaat opgenomen, waarschijnlijk om de omvang van het boek beheersbaar te houden.
De opzet is chronologisch en binnen de zeven hoofdstukken is dan vervolgens weer voor een meer thematische opzet gekozen. De schilderijen zijn voorzien van een vrij uitgebreide toelichting met informatie van kunsthistorische aard en informatie over de levensomstandigheden van deze schilder. Deze zijn niet altijd even gemakkelijk geweest. Van Gogh kende psychische ups en downs.
Wie het boek doorbladert, val opvallen dat Vincent van Gogh vooral het dagelijkse leven in al zijn eenvoud en vaak ook armoede schildert. Daar ligt zijn hart. Ook mensen van het platteland worden veelvuldig afgebeeld, vaak ook de karakteristieke gezichten die zo een prachtig tijdsbeeld vormen. De kleuren zijn vaak wat ingetogen en zelfs wel somber te noemen maar er zijn ook perioden dat het kleurgebruik uitbundiger is. Het leven op het platteland wordt in al zijn facetten in beeld gebracht maar er zijn ook tal van stillevens. Het meest opvallende werk – het was voor mij een ontdekking dat Van Gogh dit heeft geschilderd – is de schedel met een brandende sigaret in de mond, een nogal absurdistisch aandoend olieverf schilderij.
Van Gogh komt in dit boek over als een zeer veelzijdig schilder zoals blijkt uit de keuze van zijn onderwerpen al vallen mensen en landschappen toch wel op en genieten die blijkbaar zijn bijzondere belangstelling. Ook opmerkelijk zijn de herhalingen van bepaalde onderwerpen die met een kleine variatie terugkeren, soms zelfs meerdere keren. Dat geldt zeker ook voor zijn vele zelfportretten.
Van Gogh heeft een geheel eigen stijl die weliswaar in ontwikkeling is maar toch gedurende heel zijn leven in grote lijnen dezelfde blijft. De oudere werken worden gekenmerkt door donkere en vrij sombere kleuren. Later, tijdens zijn verblijf in Parijs, werd Van Gogh geïnspireerd door het impressionisme, destijds een moderne en vernieuwende kunststroming. De schilderijen van Van Gogh worden nu kleurrijker en expressiever en daarmee werd hij één van de grondleggers van het expressionisme.
Wie enkele schilderijen van hem heeft gezien, zal andere vrij gemakkelijk als werken van zijn hand herkennen. Toch zijn er enkele schilderijen die daar wat van afwijken door hun eigen karakter zoals De boten op het strand van St. Maries, een waterverf schilderij uit 1888, en Nacht in café Arles, ook uit 1888.
Dit boek is een uitgebreide kennismaking met het rijke oeuvre van deze bijzondere Hollandse schilder.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
