Weg met kernwapens
Samenwerking van moslims en christenen is broodnodig, zegt oud-diplomaat Edy Korthals Altes. Hij gaf zijn baan op om zich in te zetten voor vrede.
[Recensie] De terroristische aanslagen van de afgelopen jaren zijn niet alleen aanvallen op ‘westerse waarden’ zoals Mark Rutte stelt, maar aanvallen op waarden die religies met elkaar delen. Aldus kritiseert Edy Korthals Altes (1924) de premier in zijn nieuwste boek Van havik tot vredesduif. Diplomaat tijdens de Koude Oorlog. Ruttes opstelling suggereert ten onrechte een tegenstelling met de moslimgemeenschap, zegt oud-ambassadeur Altes die juist zijn hoop stelt op samenwerking van de wereldreligies: “Ik heb de wereldgodsdiensten goed leren kennen en daarom ben ik niet wanhopig.” Het vredespotentieel van de wereldreligies moet nu worden gemobiliseerd, bepleit hij. Samenwerking tussen christendom en islam kan een bijdrage leveren aan een noodzakelijke geestelijke vernieuwing in Europa.
Wanhopig zou je bijna wel worden als je in zijn boek leest aan welke gevaren de wereld blootstaat door de enorme overbewapening met 15.000 kernwapens, en door de ontwikkeling van gruwelijke wapens die werken met ultrasone golven en elektromagnetische velden. Ook komen er meer kernbommen en zelfs ‘kleine’, tactische kernwapens voor op het slagveld, die vroeg of laat in handen zullen komen van terroristen, schat hij in. De defensie-uitgaven wereldwijd zijn bovendien veel hoger dan tijdens het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Daar komt bij dat Europa verdeeld en visieloos is.
Dat alles zou Altes moedeloos kunnen stemmen, maar dankzij het geloof, zegt hij, houdt hij het vol: “Het is nog niet te laat om het tij te keren.” Als Europa er toch in slaagt met één stem te spreken, kan het de Verenigde Staten tot matiging bewegen, al zal dat misschien pas lukken nadat Donald Trump als president is verdwenen. Die zet immers juist in op meer kernbewapening en wil de enorme voorsprong van de VS in de ontwikkeling van ruimtewapens nog verder vergroten. Daarmee negeert Trump vitale Russische veiligheidsbelangen, terwijl voor vermindering van het risicovolle wapenarsenaal juist een betere verstandhouding tussen de grootmachten noodzakelijk is. Altes richt zijn pijlen niet alleen op Amerika. Hij verwijt alle betrokken regeringen te weten dat bescherming van burgers bij gewelddadige conflicten volstrekt onmogelijk is en tegelijk een oogje dicht te knijpen als hun wapenindustrie nog dodelijker wapens ontwikkelt.
Die houding staat ver af van wat Altes voor ogen staat en waarvan hij, gesterkt door zijn geloof, sinds zijn vrijwillige, voortijdige vertrek als ambassadeur in Madrid in 1986 getuigt: de noodzaak van verzet tegen de vercommercialiseerde en geseculariseerde westerse cultuur. Die cultuur is in een morele crisis geraakt door de teloorgang van transcendent besef. Door het verdwijnen van de zijn velen hun heil gaan zoeken in de materie in plaats van stappen terug te zetten op materieel gebied om meer kwaliteit van leven te bewerkstelligen, constateert Altes. Een inspirerend boek van een moedige en optimistische man.
—
Eerder verschenen in Volzin
